Page 211 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

Phaàn III: Heä thoáng chính trò  211

khí, chuẩn bị xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng sôi động khắp vùng. Quần chúng
công khai hội họp, mít tinh, tổ chức đấu tranh chống sưu thuế, khống chế địa chủ, cường
hào, ủng hộ Việt Minh.

Ngày 09/3/1945, phát xít Nhật đảo chính Pháp, giành quyền thống trị Đông Dương.
Từ ngày 09 - 12/3/1945, Ban Thường vụ Trung ương Đảng họp Hội nghị mở rộng tại
làng Đình Bảng (Bắc Ninh), ra Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng
ta”, chủ trương phát động cao trào kháng Nhật mạnh mẽ, làm tiền đề cho cuộc Tổng
khởi nghĩa.

Cuối tháng 3/1945, Ban lãnh đạo Việt Minh ở Quảng Yên đề ra chủ trương xây dựng
lực lượng vũ trang, phát động phong trào đấu tranh chống thuế, phá kho thóc của phát
xít Nhật chia cho dân nghèo, tổ chức biểu tình, vận động binh lính địch phản chiến, gây
cơ sở trong hàng ngũ địch, gấp rút chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa.

Tháng 4/1945, nhiều tổ du kích bí mật được thành lập ở các xã của huyện Yên Hưng,
vũ khí có súng trường, súng lục, lựu đạn, dao găm.
Ngày 10/7/1945, Hội nghị liên tịch của Ban lãnh đạo Việt Minh Quảng Yên với Ban
Chỉ huy Chiến khu Trần Hưng Đạo được tổ chức tại Quảng Yên, bàn kế hoạch phát
động khởi nghĩa, quyết định: ngày 23/7/1945, lực lượng vũ trang Chiến khu Trần Hưng
Đạo sẽ cùng lực lượng Việt Minh ở huyện Yên Hưng và thị xã Quảng Yên nổi dậy giành
chính quyền trong toàn tỉnh.

Ngày 20/7/1945, bọn Đại Việt ở Hải Phòng kéo về ép Tỉnh trưởng Quảng Yên và
Huyện trưởng Yên Hưng bàn giao chính quyền cho chúng. Nhận được tin báo khẩn cấp
của cơ sở Việt Minh trong hàng ngũ địch về hành động của bọn Đại Việt, Ban Chỉ huy
Chiến khu Trần Hưng Đạo quyết định đánh chiếm tỉnh lỵ ngay ngày hôm ấy. Với sự hỗ
trợ của phong trào quần chúng, đồng chí Nguyễn Bình - Ủy viên quân sự cách mạng
chiến khu dẫn một tổ tự vệ vào thẳng dinh Tỉnh trưởng tuyên bố: Việt Minh đã làm chủ
toàn bộ khu vực tỉnh lỵ, tổ chức Đại Việt bị bắt giữ. Tỉnh trưởng Quảng Yên chấp hành
mọi mệnh lệnh của Việt Minh, bị quản thúc tại chỗ. Trong lúc một bộ phận Việt Minh
tiến vào dinh Tỉnh trưởng, một bộ phận khác được giao nhiệm vụ tấn công, bức hàng
trại Bảo an binh ở thị xã.

Chiếm xong dinh Tỉnh trưởng và trại Bảo an binh, các đội vũ trang tuyên truyền
xung phong tỏa đi khắp khu vực tỉnh lỵ, phát động quần chúng nổi dậy chiếm các công
sở và vị trí quan trọng của địch. Đội du kích Yên Giang đánh chiếm huyện lỵ Yên Hưng
bắt Huyện trưởng, canh giữ bến đò Rừng, bảo vệ hướng Tây Nam của thị xã. Đội du
kích Yên Trì, đội du kích Hà Nam và lực lượng vũ trang chiến khu chiếm Sở Cảnh sát,
giải phóng tù chính trị, chiếm Kho bạc, Bưu điện... Đội du kích thị xã cùng du kích xã
Quỳnh Lâu, Khê Chanh, La Khê, Bùi Xá bố trí lực lượng ở bến ngự và đường đi Uông
Bí, Yên Lập đề phòng quân Nhật đến cứu viện. Toàn bộ khu vực thị xã Quảng Yên và
huyện Yên Hưng được giải phóng sau một ngày tiến công và nổi dậy của lực lượng vũ
trang và quần chúng cách mạng.

Ngày 24/8/1945, Tổng khởi nghĩa thắng lợi ở Quảng Yên. Ủy ban nhân dân cách
mạng lâm thời tỉnh Quảng Yên và Ủy ban nhân dân lâm thời huyện Yên Hưng được