Page 638 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

638  Ñòa chí Quaûng Yeân

II. Trang phục

Mặc là nhu cầu thiết yếu của con người. Mặc giúp con người ứng phó được với môi
trường tự nhiên; chống lại các tác động ngoại cảnh: nóng, lạnh, mưa, gió. Mặc cũng
phản ánh truyền thống và đặc trưng của mỗi cộng đồng dân cư sinh sống trên từng khu
vực. Cùng với sự phát triển đi lên của xã hội, khi xã hội phân chia giai cấp, tầng lớp,
trang phục cũng theo đó phản ánh địa vị của mỗi cá nhân; đồng thời mang theo những
yếu tố tâm linh, tín ngưỡng thể hiện ước mơ, khát vọng, phong tục, tập quán của từng
dân tộc.

Do địa hình đa dạng và phức tạp, qua thời gian, trang phục của người dân Quảng Yên
biến đổi không ngừng để thích nghi với môi trường tự nhiên và điều kiện lịch sử, kinh
tế, văn hóa - xã hội.
1. Trang phục truyền thống

Để ứng phó với khí hậu nhiệt đới gió mùa, người dân Quảng Yên đã tận dụng tốt
các chất liệu có nguồn gốc từ thực vật, những sản phẩm của nghề trồng trọt làm thành
trang phục như: tơ chuối, tơ đay, tơ gai, bông, tơ tằm... Ưu điểm của chất liệu này là
mỏng, nhẹ, thoáng, rất phù hợp với xứ nóng. Cư dân Quảng Yên chủ yếu sử dụng các
loại vải thông dụng: vải thô, vải đũi . Gia đình khá giả hay quan lại thường sử dụng các
(1)
loại vải mềm, mỏng và óng hơn như: lụa, gấm, sa, đoạn , lĩnh .
(2)
(3)
Màu sắc chủ đạo trong trang phục thường ngày của người dân là màu nâu, đen hoặc
chàm gắn liền với công việc đồng áng và đánh bắt thủy hải sản. Vào các dịp lễ, tết, màu
sắc trang phục có phần đa dạng, nổi bật và tươi sáng hơn với những gam màu như:
vàng, đỏ, hồng đào, xanh...
1.1. Trang phục trong lao động và sinh hoạt thường ngày

Trang phục nữ giới

Trong sinh hoạt và lao động, trang phục truyền thống của phụ nữ Quảng Yên gồm:
áo yếm, áo cánh, áo tứ thân hoặc năm thân, váy hoặc quần, khăn vuông và nón.

Áo yếm được hiểu là áo lót của phụ nữ, đồng thời là trang phục góp phần tạo nên sự
duyên dáng của người phụ nữ Việt Nam. Yếm có nhiều kiểu: cổ tròn gọi là yếm cổ xây,
cổ nhọn gọi là yếm cổ xẻ, cổ chữ V sâu xuống gọi là yếm cổ cánh nhạn. Yếm hình vuông,
có bốn dải dây nhỏ: hai dải buộc ở cổ, hai dải cố định ở thắt lưng. Trên yếm không có
hoa văn trang trí, chỉ nhuộm màu cho phù hợp với độ tuổi và mục đích sử dụng. Thông
thường, yếm có màu nâu hoặc trắng nhưng vào dịp lễ, tết, các chị em chọn cho mình
những chiếc yếm có phần tươi sáng hơn như yếm đỏ, yếm đào, yếm thắm kết hợp với
tà áo cánh hoặc áo dài mở ngực làm tôn lên vẻ đẹp của cơ thể. Do thời tiết nóng bức,

(1) Vải đũi: còn gọi là vải lanh, là loại vải được dệt từ phần thừa trong quá trình ươm tơ. Vải đũi
thường có bề mặt thô ráp, mỏng, nhẹ, chất vải xốp.
(2) Vải đoạn: là loại vải được dệt từ tơ tằm, thường được dùng làm triều phục. Vì tính chất dày, nặng,
vải đoạn thường được dùng cho mùa đông.
(3) Vải lĩnh: còn có tên khác là vải lãnh, vải có một mặt bóng, một mặt mờ, khi mặc tạo cảm giác mềm
mại, mát mẻ.