Page 637 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

Phaàn V: Vaên hoùa - Xaõ hoäi  637

chuyển thành màu vàng nhẹ, mùi thơm bốc lên ngây ngất, dọn ra đĩa, dùng nóng với
muối tiêu chanh.

Ngoài điềm điệp nướng còn có: điềm điệp luộc (cho lá gừng, rau thơm vào luộc chung),
điềm điệp xào với mướp, su hào hoặc nấu chung với canh rau đay, mùng tơi, rau ngót...
3. Đồ uống tiêu biểu ở Quảng Yên

Rượu: rượu là thức uống có từ lâu đời, theo thống kê tính đến năm 2017, toàn thị
xã có 265 hộ sản xuất rượu thủ công tại tất cả 19 xã, phường, tiêu biểu ở: xã Liên Hòa,
phường Minh Thành, xã Liên Vị, phường Phong Cốc... Rượu chưng cất từ gạo nếp (ngon
nhất là loại nếp cái hoa vàng) hoặc gạo tẻ, ngô, khoai, sắn. Cách chưng cất rượu như
sau: chọn gạo nếp cái hoa vàng đã xay bỏ vỏ trấu, để nguyên vỏ cám rồi cho vào nồi nấu
thành cơm. Sau đó, cơm được dỡ ra nong, nia để nguội, rồi rắc men (riêng tại xã Liên Vị,
dùng men lá và nấu bằng ống tre) cho vào vại ủ. Cơm rượu đã lên men, đổ nước vào, rồi
múc cả nước, cả cơm nổi trên mặt vại đem cất rượu. Rượu nước đầu là rượu ngon nhất,
bởi vậy phải cất riêng để hòa với rượu nước sau cho đều.

Rượu nấu ra được đựng trong sành, trong chĩnh, vò gốm với nút nắp bằng lá chuối
khô để giữ hương vị và chất lượng rượu được lâu. Sau này, rượu được đựng trong chai
thủy tinh.

Rượu là đồ uống không thể thiếu trong các hoạt động sinh hoạt như: cưới hỏi, tang
ma, cúng giỗ, lễ, tết, liên hoan (xưa kia, khi nhà có việc các gia đình đều tự nấu). Khi
uống rượu, cư dân Quảng Yên thường chúc tụng nhau với những lời tốt đẹp.

Ngoài việc dùng ngán để chế biến món ăn, nhân dân thị xã Quảng Yên còn sử dụng
con ngán để nấu rượu. Ngán được rửa sạch, buộc chặt miệng, chần qua nước sôi từ
30 - 40 giây, tháo dây, để nguội. Tùy theo số người uống mà tách thịt ngán khỏi vỏ, trộn
và giằm chung với rượu trắng. Rượu ngán màu hồng, uống thơm, mát.

Bên cạnh rượu để uống, người dân còn ngâm rượu với những loại thuốc để chữa bệnh,
phục hồi sức khỏe hoặc chỉ đơn giản là đổi vị cho rượu thơm ngon hơn như: rượu sâm,
rượu ba kích, rượu rắn, rượu mơ, rượu hải sâm, rượu cá ngựa, rượu bìm bịp...
Chè xanh: là một loại nước uống rất phổ biến, lá cây chè xanh hái về rửa sạch, vò qua
cho mềm rồi cho vào ấm hoặc phích, đun nước sôi đổ vào, đậy kín nắp lại để từ 1 đến
2 giờ cho chè ngấm rồi rót ra uống. Chè xanh còn có công dụng để chữa bệnh mờ mắt,
lở loét, mụn nhọt, cao huyết áp, bệnh tiểu đường... Bên cạnh rượu, người dân còn dùng
nước chè trong các dịp cỗ giỗ, cỗ khao hay sử dụng sau bữa ăn.

Ngoài ra, người dân nơi đây còn uống nước vối, nước lá, chè chát (chè Hà Cối, chè
Thái Nguyên), nước giải khát: nước chanh tươi, nước cam, nước mơ, nước bột sắn dây...

Ẩm thực như một sợi dây kết nối con người và văn hóa, là di sản được hình thành
trong dòng chảy nghìn năm văn hiến. Ẩm thực tại thị xã Quảng Yên không đơn
thuần chỉ là món ăn hay thức uống mà bao hàm cả văn hóa tinh thần, lưu giữ ký ức
về văn hóa chẳng thể thay thế, những câu chuyện lịch sử của con người, vùng đất
nơi đây.