Page 640 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

640  Ñòa chí Quaûng Yeân

quấn hai thắt lưng khác màu nhau, tạo ra bộ trang phục nhiều màu sắc. Gia đình nào
khá giả ngoài thắt lưng còn đeo thêm sợi dây xà tích, ống vôi ăn trầu nhỏ và các đồ trang
sức bằng đồng hoặc bạc.

Phụ nữ để tóc dài, vấn lên đầu. Để tóc vấn được tròn và chặt, người ta dùng một cái
độn tóc dài 80 cm, to bằng ngón tay cái, bên trong bằng bông, bên ngoài khâu kín bằng
vải đen cùng một sợi dây gai để buộc. Khi vấn tóc, các bà, các mẹ chải tóc buông xuống,
rẽ đường ngôi giữa, nghiêng về bên phải mái, túm mớ tóc lại. Đặt độn tóc cố định vào
giữa, dùng sợi dây gai quấn tròn nhiều vòng ra ngoài tóc cho chặt; quấn từ từ đến hết
mái tóc thì cài dây lại. Lấy khăn vấn, cuộn hết lọn tóc, dùng một chiếc đanh ghim cắm
ở đầu khăn giữ cho khăn khỏi tuột. Vấn lọn tóc lên đầu từ trái sang phải, phần đuôi tóc
còn lại luồn xuống dưới, vắt qua đỉnh đầu về phía sau. Người tóc dài để dư một đoạn tóc
đuôi cong, rủ xuống cạnh tai trái, gọi là tóc đuôi gà để làm duyên.

Phủ bên ngoài vấn tóc là chiếc khăn vuông màu thâm hoặc đen. Khi chít, gập chéo
khăn lại thành hình tam giác, đặt lên đầu, hai góc khăn buộc dưới cằm, tai được trùm
kín. Với cách vấn khăn theo lối mỏ quạ, khăn vuông được gấp chéo sao cho cân đối, bẻ
hình mỏ quạ ở chính giữa ngôi tóc, bắt hai góc khăn về phía tai rồi buộc lại ở gáy. Khăn
mỏ quạ được chít hài hòa với khuôn mặt, làm tôn thêm sự duyên dáng của người phụ nữ.
Ở Quảng Yên, người dân thường sử dụng nón ba tầm bằng lá cọ. Nón có tán rộng,
xung quanh có vòng, ở giữa có khuôn cố định đầu bằng tre. Sau này, người dân ưa
chuộng và dần thay thế nón ba tầm thành nón chóp đỉnh nhọn. Nón chóp có mặt nón

nhỏ và gọn hơn, mái nón dốc, phù hợp với công việc lao động và điều kiện thời tiết.
Hầu hết mọi người đi chân đất. Vào những dịp lễ, tết, hội hè, các chị em thường đi
guốc được đẽo bằng gỗ xoan.

Trang sức ít khi được sử dụng. Với các gia đình khá giả, phụ nữ chủ yếu đeo khuyên
tai, vòng tay và vòng cổ.

Trang phục nam giới

Trang phục của nam giới Quảng Yên trong lao động và sinh hoạt truyền thống đơn
giản hơn phụ nữ.
Do nắng nóng, trong lao động, nhiều nam giới cởi trần, đóng khố. Khố là một mảnh
vải dài quấn một hoặc nhiều vòng quanh bụng, luồn từ trước ra sau. Khố mặc mát, bền,
dễ thao tác khi lao động nên được nam giới miền Bắc nói chung đặc biệt ưa chuộng.

Sau này, trang phục nam giới có thêm áo cánh và quần. Áo cánh nhuộm nâu, may
bằng vải thô, chất dày. Áo may cộc cánh, cài cúc giữa, trên vạt áo trước có hai túi nhỏ
để đựng thuốc lào hoặc các đồ dùng hằng ngày. Đối với gia đình khá giả hoặc quan lại,
trong sinh hoạt, nam giới thường mặc áo dài bằng lụa, màu sắc có phần tươi sáng hơn.

Người dân Quảng Yên xưa chủ yếu mặc quần chân què, cạp lá tọa, may bằng vải nâu,
đen. Quần có ống rộng, thẳng, đũng sâu. Khi mặc, nam giới buộc thắt lưng ra ngoài để
cố định và thả phần cạp thừa phía trên rủ xuống. Những người giàu có thì mặc quần
lụa dài, màu trắng hoặc nhuộm điều, gấp ống sớ, khâu cạp và luồn dây rút bên trong.