Page 662 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

662  Ñòa chí Quaûng Yeân

ước làng xã, trong đó có các quy định về việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc
cưới, tang, giỗ và lễ hội. Các bản quy ước nêu rõ việc tổ chức tang lễ phải chu đáo, trang
nghiêm, gọn nhẹ, tiết kiệm, phù hợp với phong tục, tập quán, bản sắc văn hóa địa
phương và hoàn cảnh từng gia đình. Khi gia đình có người qua đời phải thông báo với
chính quyền địa phương để thông báo cho nhân dân trong thôn, tổ dân phố biết và phải
đến Ủy ban nhân dân để làm thủ tục khai tử. Các nghi thức và nghi lễ trong đám tang
đã được giảm nhẹ, nhiều hủ tục như: ngáng đũa, để gạo vào miệng người quá cố, gọi hồn,
lăn đường khi đưa tang... dần được xóa bỏ. Việc tế chủ yếu được tổ chức vào ba phần
quan trọng: tế đại đám (tế ngu), tế bách nhật (tế trăm ngày) và tế cải cát. Các gia đình
không để người chết quá 48 giờ, trường hợp đặc biệt không để quá 72 giờ, khuyến khích
không tổ chức mời khách, ăn uống dài ngày. Các nghi thức cúng 49 ngày, 100 ngày, giỗ
đầu, cải táng chỉ thực hiện trong vòng 1 ngày trong nội bộ gia đình, dòng họ.

Nhiều gia đình trên địa bàn đã thực hiện nghi lễ hỏa táng cho người qua đời để đảm
bảo vệ sinh theo chính sách khuyến khích hỏa táng của Nhà nước. Những gia đình có
hoàn cảnh khó khăn được chính quyền, đoàn thể trong thôn quyên góp ủng hộ, giúp đỡ
tổ chức tang lễ.
5. Các lễ tiết trong năm

Tết Nguyên đán

Tết Nguyên đán là khoảng thời gian thiêng liêng và trang trọng nhất trong năm,
chứa đựng những phong tục, tập quán mang nét văn hóa dân tộc sâu sắc. Đây cũng là
dịp để các thành viên trong gia đình vui vầy, sum họp, nhìn lại 1 năm đã qua, đồng thời
bày tỏ lòng kính trọng, biết ơn với ông bà, cha mẹ.

Sau tết ông Công ông Táo (ngày 23 tháng Chạp), không khí chuẩn bị Tết ngày càng
nhộn nhịp, khẩn trương. Các gia đình sửa sang, quét dọn và trang hoàng nhà cửa, sắm
sửa đồ Tết. Ngày 30 là ngày tất niên, những người con rể mang quà sêu tết bố mẹ vợ,
những người có tang phải đi thăm hỏi, chúc tết những nơi cần thiết từ trước vì hầu hết
các làng kiêng kỵ tiếp người có tang trong 3 ngày Tết (mùng 1, 2 và mùng 3 Tết).

Chiều ngày 30, các gia đình làm lễ cúng gia tiên, kết thúc năm cũ và chuẩn bị đón
năm mới. Trên ban thờ ngày Tết của các gia đình không thể thiếu mâm ngũ quả, mứt
tết, bánh trái và hoa tươi. Giây phút giao thừa là giây phút thiêng liêng nhất trong
năm, chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, các gia đình làm lễ cúng giao thừa, cầu xin
thổ công, tổ tiên phù hộ cho sức khỏe, may mắn và thành đạt cho mọi thành viên trong
gia đình.

Sau khi cúng giao thừa, nhiều gia đình tại Quảng Yên có tục hái lộc đầu xuân tại các
đình, chùa, miếu và tục xông đất. Người được chọn xông đất có thể là những người trong
gia đình hoặc người ngoài hợp tuổi với chủ nhà, những người có vía tốt, khỏe mạnh, gia
cảnh khấm khá, tính tình xởi lởi. Người ta kiêng chọn những người có tuổi xung với tuổi
chủ nhà, kỵ những người bị hoạn nạn hoặc những người vía dữ.

Trong 3 ngày Tết, các gia đình thường sắp cỗ cúng tổ tiên trước khi đi chúc Tết. Khi
đến chúc Tết mà gặp trẻ con, người lớn thường lì xì những phong bao đỏ với mong ước