Page 665 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

Phaàn V: Vaên hoùa - Xaõ hoäi  665

Tết ông Công ông Táo (ngày 23 tháng Chạp)

Hằng năm, đến ngày 23 tháng Chạp, các gia đình chuẩn bị lễ vật, mâm cơm tiễn ông
Công ông Táo về trời báo cáo với Ngọc Hoàng những chuyện của gia chủ trong một năm.
Đồ lễ cúng gồm 1 bộ mã ông Công, 3 bộ mã ông Táo và cá chép thả trong chậu. Ngoài ra
còn 1 mâm cỗ và hoa quả, trầu cau được chuẩn bị cẩn thận.

Lễ cúng thường được gia chủ tổ chức trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp (thường
là tối ngày 22 hoặc sáng ngày 23) bởi người xưa quan niệm sau 12 giờ trưa là ông Táo
đã lên trời. Sau lễ cúng, người dân hóa vàng, đem cá chép ra thả tại hồ hay sông và bắt
đầu dọn nhà cửa, chuẩn bị đón Tết.
Tết Độc lập (mùng 2 tháng 9 dương lịch)

Tết Độc lập hay còn gọi là lễ Quốc khánh ngày 2/9 được tổ chức kể từ năm khai sinh
ra Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (1945). Thông thường, vào ngày này, nhân
dân trong các xã, phường sẽ treo cờ Tổ quốc, tổ chức dọn dẹp đường làng, ngõ xóm,

chuẩn bị hương hoa dâng Chủ tịch Hồ Chí Minh, các anh hùng liệt sĩ. Tết Độc lập là
dịp nhắc nhở nhân dân về công lao, đóng góp của các thế hệ cha ông đi trước, đồng thời
khơi gợi niềm tự hào dân tộc, ý thức trách nhiệm xây dựng, bảo vệ Tổ quốc của các thế
hệ hôm nay và mai sau.
6. Một số tục lệ khác

Tục họp chợ ban đêm

Chợ Manh là chợ chung, ở giáp ranh ba làng Cẩm La (nay thuộc xã Cẩm La), Phong
Cốc (nay thuộc phường Phong Cốc) và Yên Đông (nay thuộc phường Yên Hải). Xưa kia,
chợ Manh có tục chỉ họp vào ban đêm do chợ chuyên buôn cá, cá biển từ các nơi được vận
chuyển đến bằng thuyền theo sự lên xuống của con nước .
(1)
Tục đổ chương

Tục đổ chương là tục định kỳ bốc thăm chia lại ruộng đất công (ruộng trồng cấy) tồn
tại khá muộn ở Quảng Yên đến những năm 1945 - 1950. Về thời gian chia lại ruộng ở
Quảng Yên trước đây có quy định: ban đầu cứ 6 năm tổ chức một kỳ đổ chương gọi là
“đại chương”, xã thu tất cả ruộng công chia lại cho dân đinh trong làng theo hình thức
bốc thăm. Tuy nhiên, do 6 năm quá dài, nhiều người mất trả ruộng cho làng, có người
đến tuổi vào đám vẫn chưa được chia ruộng. Do vậy, các làng thay đổi lại tục ba năm
một kỳ đổ chương gọi là “tiểu chương”, lấy ruộng không hợp lý chia cho người đến tuổi.
Ruộng đất được thống kê đầy đủ và chia đều cho các suất đinh từ 18 tuổi đến 60 tuổi.
Những người trên 60 tuổi có thể được phân một nửa phần. Một số ruộng đất công không
đổ chương là ruộng vua ban, ruộng làng bán lấy tiền phục vụ việc làng, ruộng tự điền
(ruộng của đình, đền, miếu, chùa), ruộng học điền (của văn từ, người học hành đỗ đạt).
Việc chia ruộng đất không phân biệt chức tước, giàu, nghèo, chia cả cho những người đi
làm xa hoặc đang tù tội, miễn là người của làng xã. Ruộng đất chỉ được chia cho nam
giới, không chia cho nữ giới. Tùy vào quy định từng làng mà ruộng đất được chia dựa

(1) Xem Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh: Địa chí Quảng Ninh, tập 3, sđd, tr.551.