Page 663 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

Phaàn V: Vaên hoùa - Xaõ hoäi  663

mạnh khỏe. Trước đây tại phường Phong Cốc vào ngày Tết có phong tục lễ trầu độc đáo.
Vào dịp Tết, con cháu phải mang lá trầu, quả cau tới nhà để lễ các cụ. Ngày nay, tục lễ
trầu không còn được duy trì nữa, thay vào đó, con cháu mang lễ tới thắp hương hoặc đưa
tiền cho người con trai trưởng sắm lễ.

Những ngày Tết, cư dân trong vùng có những kiêng kỵ bắt buộc: không quét nhà vào
sáng mùng 1 Tết vì sợ mất lộc, kiêng đổ vỡ, kiêng nói tục hoặc to tiếng. Đối với người
buôn bán và ngư dân vùng biển đánh cá còn có tục kiêng không xin lửa, không vay gạo,
vay muối của nhau.

Sau 3 ngày Tết, các gia đình sẽ sắp cỗ mặn để cúng tiễn tổ tiên, sau đó hóa vàng mã,
dọn dẹp nhà cửa và quay trở lại nhịp sống đời thường. Các thành viên trong gia đình
bắt đầu những công việc khác nhau trong không khí vui tươi, phấn khởi đón chào một
năm mới.

Tết Nguyên tiêu (rằm tháng Giêng)

Tết Nguyên tiêu có tên gọi khác là tết Thượng nguyên (rằm tháng Giêng) là ngày
rằm đầu tiên của năm mới. Tùy vào điều kiện kinh tế hay phong tục, tập quán mà mỗi
gia đình chuẩn bị đồ cúng rằm tháng Giêng khác nhau. Tựu chung lại đều là tấm lòng
thành kính và biết ơn của con cháu với ông bà, tổ tiên, các vị Phật, thần, thánh và cầu
mong một năm mới an lành, may mắn.
Tết Hàn thực (mùng 3 tháng Ba âm lịch)

Mùng 3 tháng Ba là ngày tết “trôi nước” hay còn gọi là tết “hàn thực” (ăn đồ nguội).
Đây là dịp con cháu hướng về cội nguồn, các gia đình thường làm bánh trôi, bánh chay
và sắp lễ hoa quả bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên và cầu mong tổ tiên phù hộ sức khỏe,
công việc thuận lợi. Sau nghi thức cúng gia tiên, mọi người cùng nhau ngồi bên mâm
cơm sum họp gia đình.

Tết Thanh minh

Tết Thanh minh gắn với nghi lễ tảo mộ, sửa sang lại phần mộ của gia tộc cho khang
trang, sạch sẽ. Tại Quảng Yên, tết Thanh minh thường được tổ chức trong khoảng từ
ngày mùng 3 đến 20 tháng Ba (âm lịch) và không tổ chức sau ngày 20 tháng Ba. Tại các
dòng họ lớn, sau khi con cháu mang lễ tới nhà thờ họ, cả gia tộc sẽ cùng nhau đi thăm
mộ tổ tiên. Thanh minh chính là dịp con cháu xa gần quay về gia đình, bày tỏ lòng tri
ân, tưởng nhớ tổ tiên, ông bà và những người đã mất.
Tết Đoan ngọ (mùng 5 tháng Năm âm lịch)

Tết Đoan ngọ hay còn gọi là “tết giết sâu bọ”. Vào ngày này, dân gian có nhiều tục
phòng trừ côn trùng, dịch bệnh. Người xưa quan niệm đây là thời điểm cây cối bắt đầu
đơm hoa, kết trái, vì vậy họ thắp hương tiên tổ để cầu mong mùa màng bội thu. Vào
ngày này, một số làng ở khu vực Quảng Yên tổ chức cho trẻ đua thuyền (thuyền nan).
Ở làng Hưng Học (phường Nam Hòa) vào sáng mùng 5, toàn bộ trẻ em trong làng được
chia thành 2 phe, tùy số trẻ mà mỗi phe có 1 - 2 thuyền; mỗi thuyền có 8 người tham gia
(1 cầm lái, 1 cầm cờ và 6 trẻ cầm chèo bơi). Mỗi phe sắm 1 mâm ngũ quả, mỗi thuyền