Page 703 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

Phaàn V: Vaên hoùa - Xaõ hoäi  703

ưa thích trong các lễ hội và nhiều địa phương ở các tỉnh miền Bắc. Tại thị xã Quảng Yên,
đánh đu diễn ra tại nhiều lễ hội thu hút đông đảo người dân tham gia.

Các đôi nam nữ cũng phải mặc trang phục của ngày lễ: trai mặc áo the đen, quần
lương, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo tứ thân, váy chùng đen, đầu chít khăn mỏ quạ...
Trong các vòng đấu, mỗi đội chỉ được diễn một lần, các vòng đấu nhỏ dần để ông trùm
chọn ra những đội nhất, nhì. Đó là những người đu bổng nhất, bay nhất.

Thông thường có thể đu một gọi là đu đơn hoặc hai người gọi là đu đôi. Đu đơn nữ thể
hiện sự duyên dáng, dịu dàng của người con gái, đu đơn nam thể hiện sự khỏe mạnh của
người con trai. Tuy nhiên, hấp dẫn nhất vẫn là đu đôi nam nữ, có lẽ vì thế mà người ta
gọi là đu tiên. Các đôi trai gái hợp ý, rủ nhau cùng lên đu, hướng mặt vào nhau, người
này nhún, người kia đẩy. Đây là dịp để các chàng trai, cô gái thể hiện lòng dũng cảm và
tài năng của mình. Chơi đu cần sức khỏe, dũng cảm nhưng phải bình tĩnh để điều khiển
và kiểm soát được tầm lên của cần đu, đảm bảo an toàn cho mình và bạn chơi.

Đánh đu là một trò chơi không đòi hỏi nhiều kinh phí, thường người ta dùng 6 hoặc
8 cây tre đặc. Tuy nhiên, bài thơ “Đánh đu” của Hồ Xuân Hương viết “Bốn cột khen ai
khéo léo trồng”, có lẽ vì lý do an toàn nên sau này ít khi dùng 4 cọc.

Cây tre được trồng chụm lại thành hai hàng trên các thửa ruộng khô, rộng rãi đã được
làm phẳng ngay cạnh miếu Tiên Công (xã Cẩm La). Bên trên gò lại thành hai khóm và
lắp vào chiếc xà đu, đây là nơi chịu lực toàn bộ cho hai cầu đu, nơi người chơi đứng lên
để chơi đu, “Càng nhún càng dẻo, càng đu càng mềm” (ca dao Việt Nam). Theo đó, từng
cặp sẽ lên so tài đánh đu, nhún bay lên một tầm nhất định sao cho đẹp mắt để được tán
thưởng. Nhún đu cũng là một cách sinh hoạt để đôi lứa tìm nhau, trao nhau những điều
khó nói thông qua ánh mắt, bàn tay. Hình ảnh tà áo bay bay cùng cần đu đưa lên vun vút
trong tiếng hò reo cổ vũ của người xem thực sự thành một nét đặc trưng trong các lễ hội.
Lẽ thường, càng nhún mạnh thì đu càng lên cao, hay nhất và hồi hộp nhất là khi cần
đu lên ngang tầm với xà đu. Ở nhiều nơi, người ta còn treo giải thưởng cao hơn xà đu để
người chơi giật giải.

Đánh đu là một trò chơi dân gian mang nét trẻ trung, sinh động, giàu tính nhân
văn. Nhờ có sức sống bền lâu nên tại các sân chơi dịp Tết, hay ngày lễ hội tại nhiều xã,
phường tại Quảng Yên, trò chơi được phục dựng, bảo tồn, góp phần gìn giữ những nét
đẹp văn hóa dân tộc.

Thi đan lưới

Thi đan lưới là trò chơi đậm chất dân gian được tổ chức trong lễ hội Cầu ngư tại
phường Tân An (thị xã Quảng Yên). Trò chơi mô phỏng công việc đan lưới truyền thống
của người dân địa phương, thể hiện sự khéo léo, đảm đang của những người con gái vùng
ven biển thị xã Quảng Yên. Theo quy định thi, người chơi nào đan nhanh nhất, đẹp nhất
sẽ là người chiến thắng. Để có được những tấm lưới đẹp và chất lượng nhất, người thi
phải là người nắm rõ phương pháp, thành thạo từng khâu, từng công đoạn của quy trình
đan lưới. Đặc biệt rất cần sự kiên nhẫn, tỉ mỉ, khéo léo của đôi bàn tay. Người dân và du
khách chăm chú, hồi hộp vào từng đôi bàn tay thoăn thoắt, cổ vũ các đội chơi nhiệt tình.