Page 509 - RAQAMLI TRANSFORMATSIYA DAVRIDA PEDAGOGIK TA’LIMNI RIVOJLANTIRISH ISTIQBOLLARI

anʼanaviy mehnat turlari avtomatlashtiriladi, biroq yangi ixtisoslik va rollar paydo
boʻladi. Masalan, qurilish jarayonlarida robototexnika va SI integratsiyasi “aqlli
qurilish” konsepsiyasini rivojlantirmoqda, kelgusida arxitektorlar AI bilan hamkorlikda
ishlovchi algoritmik meʼmor, shahar maʼlumotlari tahlilchisi, virtual muhitlar
dizayneri kabi rollarni bajarishlari mumkin. Taʼlim muassasalari bugundan akademik
dasturlarini shu yangi kasb va rollarga moslab borishlari zarur boʻladi. Xususan, “AI
mutaxassis meʼmori”, “maʼlumotlar tahlilchi dizayneri”, “raqamli meros arxitektori”
kabi hozircha noodatiy koʻringan yoʻnalishlar yaqin kelajakda oddiy holga aylanishi
ehtimoldan xoli emas.
Albatta, SI integratsiyasi bilan birga keladigan muammolar va xavflarni ham
eʼtibordan chetda qoldirib boʻlmaydi. Axloqiy masalalar mualliflik huquqi, plagiat,
baholashda halollik hamda texnik cheklovlar AI vositalarining xatolikka yoʻl qoʻyishi
muammosi mavjudligini unutmaslik zarur. Kelajak taʼlim tizimi ushbu muammolarni
bartaraf etish choralarini ham koʻrishi lozim. AI savodxonligi deganda endi nafaqat
texnik koʻnikmalar, balki AIdan masʼuliyatli va etika meʼyorlariga mos foydalanish
qoidalarini oʻrgatish ham tushuniladi. Tadqiqotchilar taʼkidlashicha, AI ni taʼlimga joriy
etishda shaxsiy maʼlumotlar himoyasi va ishonchlilik masalalariga jiddiy eʼtibor
qaratish lozim. Bu borada maxsus huquqiy va texnik tartiblar ishlab chiqilishi
kerakligi aytilmoqda [10]. Demak, SI bilan bogʻliq innovatsiyalarni joriy etish kompleks
yondashuvni talab qiladi. Bir tomondan yangi texnologiyalar imkonini ishga solish,
ikkinchi tomondan ularning xavfsiz va adolatli qoʻllanishini taʼminlash.
Sunʼiy intellekt arxitektura taʼlimining kelajagini bugundan shakllantirmoqda.
Taʼlimda AI dan foydalanish tendensiyasi toʻxtovsiz kuchaymoqda va ortga yoʻl yoʻq.
Aksincha, yangicha yondashuvlarni izlagan va jasorat bilan sinovdan oʻtkazgan taʼlim
muassasalari ertasiga peshqadam boʻla oladi. Eng muhimi, taʼlim tizimi hozirgi va
boʻlajak arxitektorlarni XXI asrning intellektual va texnologik chaqiriqlariga tayyorlash
yoʻlida doimo yangilanishda boʻlishi lozim.

XULOSA
Arxitektura taʼlimida sunʼiy intellekt texnologiyalarini qoʻllash boʻyicha
oʻtkazilgan tahlillar shuni koʻrsatadiki, SI bu sohada ulkan imkoniyatlar ochmoqda.
Asosiy natijalarni jamlaydigan boʻlsak, avvalo, SI vositalari – xususan generativ dizayn,
BIM bilan integratsiyalashgan AI, intellektual tutorlar – arxitektura taʼlimining
metodlarini boyitib, talabalarga yangi tajriba va qulayliklar yaratmoqda. Ilmiy
tajribalar AI yordamida oʻqitilgan kurslarda talabalar innovatsion fikrlashga moyilligi,
tezkor ishlash malakasi va oʻrganish samaradorligi oshganini
tasdiqlaydimdpi.commdpi.com. Sunʼiy intellekt talabalarning ijodiy salohiyatini
rivojlantirishga xizmat qilar ekan, ularning zamonaviy raqamli kompetensiyalarini
ham shakllantirmoqda – bu esa bitiruvchilarning kelajak mehnat bozorida
raqobatbardosh boʻlishiga zamin yaratadi.
Shu bilan birga, SI taʼlim jarayonidagi insoniy omil ahamiyatini kamaytirmasligi
kerak. Oʻqituvchi va talaba oʻrtasidagi munosabatlarda SI yordamchi rol oʻynashi
maʼqul: u oddiy va ogʻir ishlarda koʻmaklashadi, ammo tarbiyaviy va ilhomlantiruvchi
jihatlarda ustozning oʻrni muhimligicha qoladifrontiersin.org. Tadqiqotlar ayrim
pedagoglar xavotirini ham tasdiqlaydi: agar SIʼdan meʼyoridan ortiq foydalanilsa,
talabalarda mustaqil fikrlash susayishi yoki ijodkorlikka zarar yetishi mumkinligi
aytiladifrontiersin.org. Demak, sunʼiy intellektni joriy etishda meʼyor va muvozanat 507
tamoyiliga rioya etish zarur.

II SHO‘BA:

Sun'iy intellekt va insoniy munosabatlar transformatsiyasi: shaxsdagi muvaffaqiyatlar va rivojlanish istiqbollari

https://www.asr-conference.com/