Page 64 - ТОЛИПОВА БАХТИГУЛ МОНОГРАФИЯ

шундаки, «блокчейн» тизими маълум бир маҳсулотни ишлаб
чиқариш, сотиш ва тўлаш билан боғлиқ бўлган у ёки бу муам-
мони бартараф эта олмайди, тизим фақат у тўғрисидаги маъ-
лумотларни очиб бера олади холос, навбатдаги барча ҳаракат-
лар эса анъанавий усул билан давом этади.
Озиқ-овқат етиштириш жараёнларида кузатув ва шаф-
фофликнинг етишмаслиги боис соҳа фаолияти кундан кунга
мураккаблашиб бормоқда. Бундай шароитда айнан блокчейн
технологиясида кузатув ва шаффофликни таъминлаб бериш
имконияти мавжуд. Истеъмолчиларда озиқ-овқат маҳсулотла-
рининг келиб чиқиши, унинг сифатига бўлган қизиқишнинг
ортиб бориши соҳадаги шаффофликни зарурий шартга айлан-
тириб боради. Шундай қилиб, аксарият ҳолларда блокчейн
технологиялари озиқ-овқат саноатида айнан кузатиш мақса-
дида фойдаланилади.
Озиқ-овқат таъминоти занжирининг даладан тортиб то ис-
теъмолчига қадар етказишда қатнашувчи барча иштирокчилар
ва уларнинг фаолияти тўғрисидаги маълумотлар тўлиқ блок-
чейнда ҳамма учун очиқ тарзда жойлаштирилган бўлади. Бу
ўз навбатида, ишлаб чиқарувчи ва қайта ишлаб чиқарувчи-
ларга ўз маҳсулотларига нисбатан масъулиятли бўлишларига,
етказиб берувчиларга маҳсулотни узоқ муддат сақламасдан ўз
вақтида етказиб беришларига, истеъмолчилар учун эса кафо-
латланган сифатли маҳсулотларга имкон беради. Кузатув ва
шаффофликнинг мавжудлиги товар қайси иштирокчи қўли-
да сифатини йўқотганлиги тўғрисидаги информацияни олиш
мумкин бўлади, бу билан истеъмолчилар соғлигига зарар ети-
ши ҳамда ишлаб чиқарувчиларнинг харажатлари ортиб кети-
ши олди олинади.
Шунингдек, платформадаги маҳсулотларни рақамлашти-
риш юқоридаги афзалликлардан ташқари, бюрократияни қис-

64 Толипова Бахтигул Фарходовна