Page 8 - 01 PG Bab 01 Sifat Koligatif.pmd
P. 8

2)  NaCl, dalam air terurai menjadi                    =      
     ×        +           × 
     
                                 +
                     NaCl → Na  + Cl –  n = 2                     ∆T b                           ×         × 0,5
                 3)  alkohol, dalam air terurai menjadi                 = 2,5°C
                                      +
                     C H OH → C H  + OH    –  n = 2               Titik didih larutan = 100°C + 2,5°C = 102,5°C
                       2  5        2  5
                 Oleh karena harga n paling besar dimiliki MgCl ,
                                                           2   13. Jawaban: d
                 kenaikan titik didihnya yang paling besar adalah
                                                                   Untuk 100 gram larutan:
                 larutan MgCl  (molalitas sama).
                             2

             10. Jawaban: c                                        –   Massa NaOH =         × 100 = 4 gram
                 Larutan isotonik adalah larutan yang memiliki     –   Massa air = 100 – 4 = 96 gram
                 tekanan osmotik sama. Larutan NaCl = larutan      NaOH → n = 2
                 elektrolit kuat, α = 1 dan terurai menjadi:
                 π =  M · R · T · i                                  ∆T =       ×           × K  × {1 + (n – 1)α}
                   = 0,3 · RT(1 + (2 – 1) · 1)                         f                f
                   = 0,6RT
                                                                        =     ×      × 1,86 × {1 + (2 – 1)1}
                 1)  Larutan 0,1 M urea (nonelektrolit)
                     π = 0,1RT                                          = 3,88°C
                 2)  Larutan KNO , n = 2                           T  = 0 – 3,88 = –3,88°C
                                                                     f
                                 3
                     π = 0,2 · RT · 0,2 = 0,4RT                14. Jawaban: c
                                                                               +
                 3)  Larutan 0,6 M glukosa (nonelektrolit)         NaCl → Na  + Cl –
                     π = 0,6RT                                     n = 2
                                                                   α = 80% = 0,8
                 4)  Larutan asam sulfat
                                                                   g = 12 gram
                     H SO  → n = 3
                       2  4                                        M  NaCl = 23 + 35,5 = 58,5
                     π = 0,4 · RT · 3 = 1,2RT                        r
                                                                   V = 600 ml = 0,6 L
                 5)  Larutan 0,3 M natrium sulfat                  T = 27°C = 300 K
                     Na SO  → n = 3
                        2   4
                     π = 0,3 · RT · 3 = 0,9RT                      π = {1 + (n – 1)α} ×         ×   #   × R × T
                 Jadi, larutan yang isotonik dengan NaCl 0,3 M
                                                                      = {1 + (2 – 1)0,8} ×    ×    × 0,082 × 300
                 adalah larutan glukosa 0,6 M.
                                                                      = 15,14 atm
             11. Jawaban: e
                 Tekanan osmotik sama jika jumlah zat terlarut  15. Jawaban: b
                 sama.                                             NaOH adalah elektrolit kuat (α = 1) dengan jumlah
                 Jumlah ion = 0,1 mol NaCl 500 ml                  ion n = 2. Jadi, i = n.

                                                                   ∆T = K  ×     ×       × {1 + (n – 1)α}
                            = 2 × 0,1 ×                               b   b

                                                                                      Z
                            = 0,4 mol/L                            100,2 – 100 = 0,5 ×    ×     × 2

                                                                                      Z
                 Jumlah mol urea = 0,4 ×   = 0,4 mol/L                     0,2 = 0,5 ×    × 4


             12. Jawaban: b                                                 x=   = 4 gram

                 i   = {1 + (2 – 1)1} = 2
                  KCl                                          B.  Uraian
                 i     = {1 + (3 – 1)1} = 3
                  CaCl
                     2                                         1.  p = 300 ml × 1 g/ml = 300 gram
                 ρ  = 1 g/ml → massa air = 500 gram
                   air                                             CH COOH → n = 2
                                                                      3
                         
    "Y!                                  M  CH COOH = 12 + 3 × 1 + 12 + 2 × 16 + 1 = 60
                 ∆T   ={          ×         × K  × i       }         r   3
                    b      "Y!                    b      KCl
                                                                          ∆T =      ·          · K  {1 + (2 – 1) α}
                          
    "! !                                          f              f
                        +  {           ×    × K  × i  }
                              "! !
                                               b   CaCl 2
                                                                     0 – (–7,03) =    ·   · 1,86 · {1 + (2 – 1) α}
                      = {(mol KCl × i  ) + (mol CaCl  × i  )}
                                    KCl            2   CaCl 2
                                                                          7,03 = 4,133 (1+ α)
                        ×      × K
                                  b

                                                                            α =       – 1 = 0,7 = 70%

                                                                                            Kimia Kelas XII  7
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13