Page 58 - 1.ประวัติสาสตร์ชาติไทย ประถม สค.12024
P. 58
49
อันเนื่องมาจากความเชื่อในพิธีกรรมต่าง ๆ ซึ่งเป็นเครื่องปั้นดินเผาเคลือบขี้เถ้าที่ผลิตขึ้นใน
สมัยสุโขทัย
เครื่องสังคโลกที่จังหวัดสุโขทัย ปัจจุบันแบ่งตามเตาเผา มีอยู่ 3 แหล่ง ดังนี้
1. เครื่องสังคโลกเตาสุโขทัยหรือเรียกว่า เตาทุเรียงสุโขทัย ปัจจุบันอยู่ในบริเวณ
อุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย ต าบลเมืองเก่า อ าเภอเมืองสุโขทัย ตั้งอยู่แนวคูเมือง เรียกว่า
แม่โจน เป็นเตาก่อด้วยอิฐ กว้าง 2 – 3 เมตร ยาว 5 – 6 เมตร ลักษณะเป็นเตาขุดลงไปในดิน
ครึ่งหนึ่ง ก่อโค้งเป็นประทุนเกวียน แบ่งออกเป็น 3 ตอน เป็นที่ใส่ไฟตอนหนึ่ง ที่วางถ้วยชาม
ตอนหนึ่ง และปล่องไฟตอนหนึ่ง
เครื่องสังคโลกที่ได้จากเตาสุโขทัย เป็นภาชนะถ้วยโถโอชามที่เป็นของใช้สอย
เป็นส่วนใหญ่ ลักษณะเฉพาะของเครื่องปั้นจากเตาทุเรียงแหล่งนี้คือ เครื่องปั้นเคลือบลวดลาย
สีด าหรือน้ าตาล เนื้อดินค่อนข้างหยาบ ชุบน้ าดินสีขาว ลวดลายสีเขียวอ่อน การเรียงถ้วยชาม
เข้าเตาเผาแห่งนี้จะใช้กี๋ ซึ่งเป็นจานที่มีขาเป็นปุ่ม 5 ปุ่ม วางคั่นระหว่างชามต่อชาม ฉะนั้น
ภายในชามของเตาสุโขทัย จึงมีรอย 5 จุดปรากฏอยู่เป็นส่วนมาก
2. เครื่องสังคโลกเตาทุเรียงป่ายาง ปัจจุบันอยู่ในบริเวณอุทยานประวัติศาสตร์
ศรีสัชนาลัยบนฝั่งตะวันตกของแม่น้ ายมเหนือแก่งหลวง ห่างจากก าแพงเมืองเพียง 500 เมตร
เครื่องสังคโลกที่ได้จากเตาเผาแหล่งนี้เป็นสังคโลกดี ทั้งลวดลาย น้ ายาเคลือบ
สวยงาม รูปแบบพิเศษกว่าเตาเผาแหล่งอื่น แยกเป็นเตาเผารูปยักษ์ นาค มังกร และเตาเผารูป
ตุ๊กตา สันนิษฐานว่าเตานี้จะเป็นเตาหลวงที่ท าขึ้นใช้เฉพาะบุคคลชั้นสูง
3. เครื่องสังคโลกเตาทุเรียงเกาะน้อย ปัจจุบันอยู่ในบริเวณอุทยานประวัติศาสตร์
ศรีสัชนาลัย ต าบลหนองอ้อ อ าเภอศรีสัชนาลัย เตาเกาะน้อยนี้อยู่ถัดเตาป่ายางไปทางเหนือ
ประมาณ 4 กิโลเมตร
เครื่องสังคโลกที่ได้จากแหล่งนี้เป็นภาชนะถ้วยชาม จาน จานเชิง โถ ขวด สีของ
เครื่องสังคโลกมีหลายสี เช่น สีน้ าตาล สีเหลืองอ่อน สีเขียวไข่กา สีขาวมีลวดลายที่เขียนด้วย
สีที่เข้มกว่า เขียนลงในภาชนะที่ยังดิบอยู่ ชุบเคลือบแล้วจึงเผา ซึ่งเชื่อกันว่าใช้เถ้าจากต้นก่อ
(มะก่อตาหมูและไม้กอง) ซึ่งเป็นพันธุ์ไม้ที่มีในสุโขทัยและภาคเหนือ
ชนิดและประเภทของเครื่องสังคโลก
ถ้าพิจารณาวัสดุและความแข็ง อาจแบ่งได้เป็น 2 ชนิด คือ ชนิดเนื้ออ่อนหรือ
เนื้อดินและชนิดเนื้อแข็งหรือเนื้อหิน
