Page 197 - FEN_24.02.2024_Neat

V

FEN BİLİMLERİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI

Öğretme-Öğrenme FB.8.1.1.1
Uygulamaları Öğrencilerden mevsimlerin oluşumu ile ilgili merak ettikleri soruları sormaları istenir

(E3.8). Dünya’nın Güneş’e olan uzaklığı ile mevsimler arasında ilişki olup olmadığı sorulabilir.
Böylece mevsimlerin oluşma nedenlerine ilişkin var olan kavram yanılgıları tespit
edilebilir. Dünya’nın Güneş etrafında dolanma hareketi hatırlatılır. Dünya’nın eksen eğikliği
ile ilgili bilgileri dijital içerikler, sosyal platformlar, yazılı ve görsel kaynaklar vb. yardımıyla
bilimsel gerçeğe ulaşarak tanımlamaları beklenir (OB4, E.3.4, KB2.6). Öğrencilerden bir
haftalık periyotta aynı konumda ve öğle vaktinde bir cismin gölge boyunun uzunluğunu
ölçmeleri istenebilir (FBAB1).Dünya modeli, ışık kaynağı, termometre vb. araç gereçler
kullanılarak Güneş ışınlarının yüzeye düşme açısındaki değişikliğin yüzeydeki sıcaklığa
etkisi gözlemlenebilir . Dünya modeli ışık kaynağı etrafında dolandırılarak farklı bölgelerde
bulunan cismin gölge boyundaki değişimleri gözlemlenebilir (FBAB1). Bu etkinliklere ek
olarak dijital içeriklerden ve bilimsel videolardan Dünya’nın Güneş etrafındaki dolanma
hareketi ve eksen eğikliğinin etkilerini gözlemlemeleri sağlanabilir (OB2). Bu gözlemleri
sonucu topladığı verileri çalışma kâğıtlarına vb. kaydetmeleri beklenir (OB7). Ulaşılan
veriler değerlendirilerek Dünya’nın Güneş etrafındaki dolanma hareketi ve eksen eğikliği
sonucu mevsimlerin oluştuğu çıkarımını yapmaları beklenir (KB2.16). Konuyu pekiştirmek
için rol oynama tekniğinden faydalanılabilir. Bu süreçte öğrencilerin farklı rollere bürünerek
eğlenceli bir şekilde ekipler hâlinde yardımlaşarak çalışmaları sağlanabilir (E2.5, SDB2.2).
Çalışma kâğıtlarında yer alan öğrenci performansları analitik dereceli puanlama anahtarı
ile değerlendirilebilir. Mevsimlerin farklı yarım kürelerdeki başlangıç tarihleri, ekinoks,
dönenceler, dolanma düzlemi, ekvator, gece-gündüz sürelerinin değişmesi konularına
değinilir. Kuzey yarım kürede 21 Aralık tarihinin Türk geleneklerinden Nardugan Bayramı
olarak kutlandığı belirtilebilir (D19, OB5).

FB.8.1.2.1
Öğrencilerden iklim ve hava olayları ile ilgili merak ettikleri soruları sormaları istenir (E3.8).
Dünya’da ve ülkemizde kaydedilen en yüksek ve en düşük sıcaklık değerleri verilerek
öğrencilerin konuya merak duymaları sağlanabilir. Öğrencilerin yaşamı büyük ölçekte
etkileyen dolu, fırtına, kasırga, hortum vb. hava olaylarını dijital, yazılı ve görsel kaynaklar
vb. yardımıyla araştırmaları ve poster olarak sunmaları beklenebilir (OB1, OB7, D6).
Bulunulan bölgenin bir haftalık hava durumu tahmin tablosu ve belirlenen süre boyunca
gözlem yaparak tahminlerinin doğruluğunu incelemeyi içeren etkinlik oluşturulabilir
(OB4, SDB1.2). Öğrencilerin yakın çevresinde bulunan meteoroloji istasyonlarına geziler
yapmaları sağlanabilir. Dijital içerikler, sosyal platformlar, yazılı ve görsel kaynaklar vb.
yardımıyla iklim ve hava olayları ile ilgili bilimsel verileri inceleyerek bunların niteliklerini
belirlemeleri beklenir (E.3.4, KB2.13). Atmosferde bulunan gazlara değinilip özellikle su
buharına vurgu yapılabilir. Suyun hâl değişimleri hatırlatılır. Hava olaylarından yağmur,
sis, kar, dolu, kırağı, çiy oluşumlarını açıklamaları istenir. Bu süreçte jigsaw tekniği
kullanılabilir. Atmosfer tabakasının dar alanlarında gerçekleşen olaylara hava olayları,
uzun yıllar boyunca geniş alanlarda gerçekleşen hava olaylarının ortalamasına da iklim
denildiği belirtilir (KB2.5). Ayrıca ülkemizde görülen iklim türleri ve bu iklimlerin o bölgedeki
sosyoekonomik etkilerini içeren araştırma görevi verilebilir (SDB2.3). Yağış türlerini
açıklarken öğrencilerden poster veya afiş hazırlamaları beklenebilir. Ayrıca sıcaklık
farkından dolayı rüzgârın oluştuğuna ve rüzgâr çeşitlerine yüksek-alçak basınç alanları
ifadelerine girilmeden değinilir. Öğrencilerin hava olayları ve iklim arasındaki benzerlikleri
ve farklılıkları belirlemeleri beklenir. Öğrencilerin gruplara ayrılarak iklim ve hava olayının
benzerlik ve farklılıklarını içeren poster veya sunum hazırlamaları istenebilir (OB1). Bu
performans görevinde öğrenciler grup içi görev paylaşımı ile olumlu iletişim, görev bilinci
ve grup üyeleriyle dayanışma sergileyerek çalışmalarını sürdürebilirler (SDB2.1, SDB2.2,
D16, D14, D20). Bu süreçte öğrencilerden birbirlerinin duygu ve düşüncelerini

197