Page 11 - Microsoft Word - Tarmoq_texnologiyalari_O˘quv_qo˘llanma_2022

internetda juda ko’plab tarmoq tizimlari mavjud. Masalan:

CSNET -bu tarmoq internetda kompyuter fanlar tarmog’i deb yuritiladi.

Bitnet (1981)-bu tarmoq internetda bugungi kun tarmogi deb yuritiladi, bu

tarmoqning qulaylik tarafi shundan iboratki, bu tarmoq Nyu-York va Yel

universitetlari tomonidan ishlab chiqilgan Yevropa, AQSh qit’asi, Meksika va

boshqa mamlakatlarni birlashtiruvchi kompyuter tarmogi bo’lib, u alohida

ajratilgan kanallar orqali Aloqa boglaydi. Bu tarmoq OSI - ochik xalqaro boglanish

tizimi va TCP/IP qaydnomalariga mos tushmaydi. Uning bir xususiyati shundaki

uzatilgan axborotlar uchun xaq tulanmaydi.

CSNET- (1981) bu tizim kompyuter va fan tarmogi deb yuritiladi, tizim ish

faoliyatini faqat a’zolik badallari va xizmat uchun to’lovlar hisobidan ishlaydi. U

butun dunyo olimlarini birlashtiruvchi tarmoq bo’lib, internet tarkibiga kiradi va

TCP/IP qaydnomasida ishlaydi.

EARN - Yevropa kompyuter tarmogiga birlashtirilgan bo’lib, juda ko’p ilmiy

tadkikot muassasalarini birlashtiradi. Uning qaydnomasi RSES bo’lib, ajratilgan

kanallar orqali ma’lumot almashinadi, o’z- o’zini xo’jalik 3 hisobotda qoplash

asosida ishlaydi.

EUNET – Europe Union Network (Yevropa kompyuter tarmogi uyushmasi).

Uning markaziy qismi Amsterdamda joylashgan. U asosan UNIX amaliyot

tizimida va UUCP va TCP/IP da ishlaydi.

FIDONET (1984) – shaxsiy kompyuterlar bilan MS va PS DOS

boshqaruvida ishlaydigan tarmoq. Fayllarni telefon simlari orqali uzatadi va UNIX

amaliyot tizimida ishlaydigan kompyuterlar bilan boglanishi mumkin. Fayllarni,

bildirishni va yangiliklarni UUCP/USWET tarmoqlari bilan uzatilishi mumkin.

INTERNET – International Network ( xalqaro kompyuter tarmogi) – butun

dunyo kompyuter tarmog’i. U ko’p KTlarni birlashtiradi va TCP/IP

qaydnomalarida ishlaydi va kompyuter tarmoqlarini tarmoqlararo interfeys –

GATEWAY (shlyuz) orqali birlashtiradi. Bu tarmoq turli davlat korxonalari, ukuv

yurtlari, xususiy korxonalar va shaxslarning yangi kompyuter texnologiyalari

yaratish, joriy qilish va ularning shu soxadagi xarakatlarini birlashtirish uchun

xizmat qiladi. Xozirda u butun dunyo qit’alarini uziga birlashtiradi. Internet

10