Page 63 - 4. Giao an, de cuong bai giang
P. 63
Đồng phạm phức tạp là hình thức đồng phạm, trong đó một hoặc một số
người tham gia thực hiện tội phạm giữ vai trò là người thực hành còn những người
đồng phạm khác giữ vai trò người tổ chức, người xúi giục hay người giúp sức.
3. Căn cứ vào tính chất đặc biệt trong mối quan hệ giữa những người
đồng phạm, đồng phạm được phân loại thành: đồng phạm có tổ chức (phạm
tội có tổ chức) và đồng phạm thông thường (không có tổ chức)
Khoản 2 Điều 17 BLHS quy định: “Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng
phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người đồng phạm”.
Đồng phạm có tổ chức có những đặc điểm sau:
- Nhóm tội phạm được hình thành với phương hướng hoạt động có tính chất
lâu dài, bền vững, thường có sự phân công vai trò thực hiện tội phạm khác nhau
giữa những người đồng phạm nhằm thực hiện nhiều tội, phạm tội nhiều lần.
- Nhóm tội phạm luôn có sự bàn bạc, thỏa thuận trước về việc cùng thực hiện
tội phạm, những người đồng phạm thường có sự chuẩn bị chu đáo, đầy đủ về mọi
mặt cho việc thực hiện cũng như che giấu tội phạm với phương pháp, thủ đoạn
tinh vi, xảo quyệt.
- Nhóm tội phạm luôn tồn tại quan hệ “chỉ huy - phục tùng”, đảm bảo sự
phối hợp hoạt động phạm tội giữa các thành viên trong nhóm. Mỗi người đồng
phạm đều phải chịu sự điều khiển chung thống nhất, đều coi và sử dụng tổ chức
như một công cụ trong hoạt động phạm tội của mình.
Chính vì vậy, phạm tội có tổ chức có khả năng cho phép thực hiện tội phạm
liên tục, nhiều lần, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng cho xã hội.
IV. TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ TRONG ĐỒNG PHẠM
1. Cơ sở trách nhiệm hình sự trong đồng phạm
Trách nhiệm hình sự là một dạng của trách nhiệm pháp lý và là hậu quả pháp
lý của việc thực hiện tội phạm. Như vậy, trách nhiệm hình sự là hậu quả pháp lý
bất lợi mà người phạm tội có thể phải gánh chịu khi thực hiện tội phạm do Tòa án
áp dụng.
Điều 2 BLHS năm 1999 quy định cơ sở pháp lý của trách nhiệm hình sự:
“Chỉ người nào phạm một tội đã được Bộ luật hình sự quy định mới phải chịu
58