Page 332 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

314 Cẩm Phả - Đất và Người

II- TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, XÃ HỘI
V VĂN HÓA

1. Về chính trị

Cho đến giữa thế kỷ XIX, triều đình nhà Nguyễn vẫn
chưa đánh giá và quan tâm đúng mức đối với nguồn tài
nguyên than đá ở khu vực Hòn Gai - Cẩm Phả. Do đó, chính

quyền nhà Nguyễn kiểm soát khu vực này khá lỏng lẻo, để
cho các thương nhân người Hoa tự do khai thác mỏ. Đến cuối
thế kỷ XIX, những biến động trên thế giới và trong khu vực

đã làm nổi bật lên vị thế địa - chính trị quan trọng của vùng
đất Hòn Gai - Cẩm Phả. Từ một khu vực biên viễn xa xôi ít
được quan tâm, Hòn Gai - Cẩm Phả trở thành một khu vực
thương mại sôi động, thu hút sự chú tâm của nhiều nước

thực dân lúc bấy giờ. Vô hình trung, khu vực này trở thành
mục tiêu tranh giành quyết liệt của các cường quốc Anh,
Pháp, Đức trước sự “bất lực” của chính quyền nhà Nguyễn.

Cuối tháng 01/1883, đế quốc Anh, qua chính quyền nhà
Thanh, đã buộc nhà Nguyễn nhường cho mình những quyền
lợi nhất định trong việc khai thác khu mỏ Hòn Gai. Đến năm
1884, nhà Thanh nhân danh giúp triều đình Nguyễn chống

Pháp, đã ồ ạt đưa hàng chục nghìn quân vào miền Bắc, hòng
chiếm lấy khu mỏ than ở Quảng Yên . Tuy nhiên, ý định đó
1
không thành.
Người Đức cũng muốn vào khai thác than ở Hòn Gai -

Cẩm Phả. Đức thông qua con đường mua bán, chuyển nhượng,
_______________

1. Xem Thi Sảnh: Lịch sử phong trào công nhân mỏ Quảng Ninh
1883 - 1945, Sđd, tr.47.