Page 334 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

316 Cẩm Phả - Đất và Người

Chauffour theo lời yêu cầu của ông này cùng với tất cả những
cây trồng, sông ngòi, vùng mỏ tất cả các chủng loại, cũng như
tất cả những chất nào đó mà người ta có thể tìm thấy trên bề
mặt và ở trong lòng đất. Còn đối với tài sản cộng đồng và tư

nhân thì tất cả chùa chiền, mồ mả, nhà cửa của tư nhân và
ruộng nương đã cày cấy mà hiện nay đã tồn tại trên phần
lãnh thổ đã nhượng bán này cũng được loại trừ ra khỏi việc
nhượng bán... Thời hạn nhượng bán là 100 năm, bắt đầu tính

từ ngày này cho đến khi hết thời hạn thì phần lãnh thổ nói
trên sẽ trả lại chính phủ vương quốc An Nam, trừ trường hợp
có sự thỏa thuận mới... Giá bán được bán gọn không trừ bất

cứ một chi phí nào là 40.000 đồng Mễ Tây Cơ” .
1
Văn bản này là một chiêu bài chính trị để Pháp hợp thức
hóa quyền chiếm dụng, quyền sở hữu của mình đối với khu
vực Hòn Gai - Cẩm Phả. Với văn bản này, Pháp muốn triệt

để cắt đứt những sự nhập nhằng can thiệp của các cường
quốc khác vào vùng đất này. Vì vậy, sau khi ổn định tình
hình, Pháp đã chính thức hủy văn bản này, và thiết lập một

hợp đồng mới với Bavier Chauffour. Theo đó, chính quyền
Pháp và công ty do Chauffour đại diện sẽ được quy định rõ
ràng về quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi bên trong việc khai
thác than ở Hòn Gai - Cẩm Phả.

Rõ ràng, đến năm 1883, sự thay đổi về chính quyền cai trị
đã làm thay đổi vị thế của những “thế lực” khai thác than ở
nơi đây, cụ thể là thế lực người Hoa. Trước khi người Pháp

_______________

1. Cao Văn Biền: Công nghiệp than Việt Nam thời kỳ 1888 - 1945,
Sđd, tr.32. 1 đồng Mễ Tây Cơ bằng 5.35 francs, quy đổi 40.000 đồng Mễ
Tây Cơ ra tiền Pháp tổng số là 214.000 francs.