Page 46 - BA CHUA MO

44 | BÀ CHÚA MÕ - HUYỀN TÍCH VÀ ƯỚC VỌNG

a. Đầu bia: Bi đầu 碑 頭, hoặc Trán bia: Bi ngạch 碑

額, là phần trên cùng, hình bán nguyệt (nếu đỉnh đầu bia
tròn), hình chữ nhật (nếu đỉnh đầu bia bằng…).

- Thân bia và mặt bia: Thân bia là bộ phận chính của
tấm bia, gồm các mặt bia: mặt trước, mặt sau (ở Việt Nam,
thường gọi là Lưng bia) và có khi thêm mặt tả, mặt hữu

(không nói tới bia 8 mặt, ít có).

Mỗi mặt có: Lòng bia ở chính giữa; Diềm bia ở
xung quanh.

- Ở lòng bia mặt sau, thường ghi “Công đức”, nếu
không có phần Công đức, thì dành để ghi Lạc khoản 落 款
(tức niên hiệu và tên người soạn văn bia, nếu là quan chức,

thì ghi cả chức quan, học vị, v.v… tên người viết chữ và
khắc chữ).

Về văn bản của bia: Thông thường một văn bản của
bia gồm có 5 phần:

- Tiêu đề: Nói rõ tính chất của tấm bia. Bia đền gì, bia
chùa gì, bia đình gì, bia hậu, bia mộ, bia đề danh Tiến sĩ…
Tiêu đề ghi hàng ngang ở trán bia, là tiêu đề chính viết bằng

chữ Hán khổ lớn (có thể dùng chữ Triện hay chữ Khải).
- Văn bia: là phần văn xuôi kể lai lịch của di tích hoặc

tiểu sử một nhân vật.
c. Bài minh - tức Minh văn 銘 文: là phần văn vần tiếp

theo văn bia, có nội dung ngợi khen hoặc răn bảo.