Page 272 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21

๒๕๙

ในประเทศแคนนาดา รัฐบาลกลางมีความรับผิดชอบในการประกาศใช้ประมวลกฎหมาย
อาญา (Criminal Code ) โดยต้องท างานร่วมกันกับรัฐบาลมลรัฐเกี่ยวกับกระบวนการยุติธรรมรวมถึง

ื่
กระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ โดยมีการออกกฎหมายให้น ามาตรการทางเลือกอนโดยไม่ผ่าน
กระบวนการทางศาล (Alternative measures) มาใช้กับผู้ใหญ่ที่กระท าความผิด ภายใต้บังคับมาตรา
๓๕
๗๑๗ ของประมวลกฎหมายอาญา ส่วนผู้กระท าความผิดที่เป็นเด็กอยู่ภายใต้บังคับของกฎหมาย The
Youth Criminal Justice Act ซึ่งทั้งสองมาตรการ มีบทบัญญัติสอดคล้องกับหลักการในกระบวนการ
ยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ และในส่วนของสิทธิผู้เสียหายมีการก าหนดให้ผู้เสียหายมีสิทธิรับรู้ข้อมูลข่าวสาร

เกี่ยวกับกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ตามค าร้องขอ โดยบัญญัติไว้ในกฎหมาย The Canadian

Victims Bill of Rights หมวด ๖(b) และในกฎหมาย The Corrections and Conditional Release
ิ
ื่
Act มาตรา ๒๖.๑(๑) ดังนั้นจึงกล่าวโดยสรุปได้ว่ามาตรการทางเลือกอนหรือมาตราการพเศษโดยไม่
๓๖
ผ่านกระบวนการทางศาล (Alternative Measures)/(Extrajudicial measures programs) คือ
กระบวนการเบี่ยงเบนหรือผลักดันผู้กระท าความผิดทั้งที่เป็นผู้ใหญ่และเด็กหรือเยาวชนออกจาก
กระบวนการยุติธรรมในทุกขั้นตอน (Diversion) ด้วยเงื่อนไขและหลักการที่แตกต่างกันไป แต่ทั้งหมด

ื้
ตั้งอยู่บนพนฐานของปรัชญาและความมุ่งหมายที่เหมือนกันดังกล่าวมาข้างต้น ในปัจจุบันประเทศ
แคนนาดาและประเทศอน ๆ ทั่วโลกให้ความส าคัญในการใช้วิธีการชุมชนบ าบัด(Community-based
ื่
ื่
interventions) และส่งเสริมสนับสนุนการบังคับใช้กระบวนการทางเลือกอนนอกกระบวนการทางศาล
ในการแก้ไขปัญหาความผิดไม่รุนแรงส าหรับเด็ก (less serious offences) ดังนั้น วัตถุประสงค์หลัก
ประการหนึ่งที่มีการประกาศไว้ชัดเจนในบทบัญญัติของกฎหมายนี้คือ การเพิ่มการใช้มาตรการ

ี
ตอบสนองต่อพฤติกรรมของเด็กที่มประสิทธิภาพในช่วงเวลาที่เหมาะสม (effective and timely
่
่
response) โดยไมผ่านกระบวนการทางศาลต่อความผิดที่ไมรุนแรง (non-court responses for
ิ
less serious youth offences) วธีการปฏิบัติดังกล่าวเรียกวา “มาตรการพิเศษทางเลือกอนโดย
่
ื่
่
ไมผ่านกระบวนการทางศาล (Extrajudicial Measures) โดยมีหลักการไว้ชัดเจนที่เจ้าหน้าที่
ิ
ิ
ผู้เกี่ยวข้องต้องตระหนักเสมอก่อนใช้ดุลพนิจตัดสินใจว่าจะเลือกใช้มาตรการพเศษนี้ในปฏิบัติต่อเด็ก
หรือไม่ ดังต่อไปนี้
* มาตรการนี้จะต้องถูกน ามาใช้กับทุกคดีเมื่อเห็นว่าเป็นมาตรการที่เหมาะสมที่จะท าให้
เด็กแสดงออกถึงความรับผิดชอบของตนต่อการกระท าผิดของตน

๓๕ Criminal code, sec 717
๓๖ Government of Canada, “Restorative Justice,” Retrieved on July 20,2021 from

https://justice.go.ca//eng/cj-jp/rj-jr/index.html