Page 916 - บทความทางวิชาการหลักสูตร ผู้พิพากษาหัวหน้าศาล รุ่นที่ 21
P. 916
๙๐๔
ิ
พจารณาก าหนดโทษ ลักษณะของผู้ถูกท าร้าย ได้แก่การพจารณาว่าผู้ถูกท าร้ายเป็นคนชนิดใด เช่น ผู้ชาย
ิ
ผู้หญิง เด็ก หรือคนชรา เป็นต้น ย่อมมีผลต่อการก าหนดโทษให้ต่างกันได้ เนื่องจากการกระท าผิดต่อบุคคล
ต่างๆ ดังกล่าวและการก าหนดโทษ ต้องเป็นไปตามสัดส่วนของความร้ายแรงที่เกิดขึ้นด้วย ประโยชน์ของรัฐ
ึ้
หรือสาธารณชน ได้แก การพิจารณาว่าความผิดที่เกิดขนนั้นมีผลกระท าต่อประโยชน์ส่วนรวมหรือท าให้เกิด
่
ความไม่สงบเรียบร้อยขึ้นมากน้อยเพยงใด ความผิดอย่างเดียวกันควรจะก าหนดโทษเช่นเดียวกัน เว้นแต่มี
ี
ข้อเท็จจริงหรือพฤติการณ์แห่งคดีแตกต่างออกไป
การด าเนินคดีอาญาฐานขับรถโดยประมาทเป็นเหตุให้ผู้อื่นเสียหายต่อชีวิตหรือร่างกาย
กรณีปรากฏว่าผู้ขับขี่ขับรถโดยประมาทเป็นเหตุให้ผู้อนเสียชีวิต จะถูกด าเนินคดีฐานประมาทเป็น
ื่
ื่
เหตุให้ผู้อนถึงแก่ความตาย ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๙๑, ๕๙ วรรคสี่ หรือประมาทเป็นเหตุ
ั
ให้ผู้อนได้รับอนตรายแก่กายตามมาตรา ๓๐๐ หรือมาตรา ๓๙๐ และพระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ.
ื่
๒๕๒๒ ซึ่งการกระท าความผิดกฎหมายเกี่ยวกับการจราจรเป็นการกระท าผิดที่มีโทษทางอาญาประเภทที่
ผิดเพราะกฎหมายได้บัญญัติไว้ว่าเป็นความผิด (Mala Prohibita) กล่าวคือ การกระท านั้นๆ ไม่ได้เป็น
๑๕
ความชั่วหรืออาชญากรรม ด้วยตัวของมันเองแต่อย่างใด
ในการพจารณาพพากษาคดี เนื่องจากไม่ใช่ความผิดที่เกิดขึ้นโดยเจตนา หากปรากฏว่ามีเหตุ
ิ
ิ
บรรเทาโทษหรือเหตุลดโทษ ศาลมักจะให้โอกาสผู้กระท าผิดด้วยการลดโทษและรอการลงโทษ พร้อมสั่งให้
คุมประพฤติ โดยศาลจะน าข้อเท็จจริงอนๆ มาพิจารณาประกอบ อาทิ พฤติการณ์ในการขับขี่ ประมาทมาก
ื่
ี
น้อยเพยงใด การแสดงถึงความมีมนุษยธรรม การส านึกผิดในการกระท า การให้ความช่วยเหลือชดใช้
๑๖
เยียวยาผู้เสียหาย ตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๗๘ ว่า “เมื่อปรากฏว่ามีเหตุ
บรรเทาโทษ ไม่ว่าจะได้มีการเพมหรือการลดโทษ ตามบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมายนี้หรือกฎหมายอื่น
ิ่
แล้วหรือไม่ ถ้าศาลเห็นสมควรจะลดโทษไม่เกินกึ่งหนึ่งของโทษที่จะลงแก่ผู้กระท าความผิดนั้นก็ได้ เหตุ
บรรเทาโทษนั้น ได้แก่ ผู้กระท าความผิดเป็นผู้โฉดเขลาเบาปัญญา ตกอยู่ในความทุกข์อย่างสาหัส มีคุณ
ความดีมาแต่ก่อน รู้สึกความผิดและพยายามบรรเทาผลร้ายแห่งความผิดนั้น ลุแก่โทษต่อเจ้าพนักงานหรือ
ให้ความรู้แก่ศาลอันเป็นประโยชน์แก่การพิจารณา หรือเหตุอื่นที่ศาลเห็นว่ามีลักษณะท านองเดียวกัน”
หากจ าเลยให้การรับสารภาพ ศาลจะถือว่าให้ความรู้แก่ศาลอนเป็นประโยชน์แก่การพจารณาจึงมี
ั
ิ
เหตุบรรเทาโทษ เช่น ขับรถในขณะมึนเมาด้วยความเร็วสูง จ าเลยให้การรับสารภาพเป็นประโยชน์แก่การ
พจารณา มีเหตุบรรเทาโทษลดโทษให้ตาม ปอ. มาตรา ๗๘ จ าเลยให้การรับสารภาพ เป็นประโยชน์แก่
๑๗
ิ
การพจารณา ภายหลังเกิดเหตุจ าเลยได้พยายามบรรเทาความเดือดร้อนให้แก่ทายาท โดยชดใช้ค่าเสียหาย
ิ
๑๕ คณิต ณ นคร, ประมวลกฎหมายอาญา หลักกฎหมายและพื้นฐาน การเข้าใจ, พิมพ์ครั้งที่ ๕
(กรุงเทพมหานคร: ส านักพิมพ์นิติธรรม, ๒๕๓๘), หน้า ๒๐๙.
๑๖ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่ ๑๔๙๑๙/๒๕๕๗.
๑๗ ค าพิพากษาศาลฎีกาที่ ๒๗๗๕/๒๕๔๗.
