Page 218 - นิตยสารดุลพาห เล่มที่ ๑-๒๕๖๑-กฎหมายฯ
P. 218
´ØÅ¾ÒË
การโนมนําหรือ Priming นั้นมีการอธิบายไวในหนังสือเรื่อง Nudge และแนนอน
ในหนังสือเรื่อง Thinking, fast and slow วา ความคิดและการตัดสินใจของเราอาจไดรับ
อิทธิพลจากสภาพแวดลอมรอบขางโดยที่เราอาจไมทันรูตัว โดยเฉพาะเลมหลังไดกลาวถึง
การทดลองอันโดงดังที่นักวิจัยขอใหผูรวมการทดลองเรียงประโยคจากกลุมคํา ๕ คํา โดย
ผูรวมการทดลองกลุมหนึ่งซึ่งเปนคนหนุมสาวจะไดรับชุดคําสวนใหญที่สื่อความหมายถึง
ความแกชรา เชน ริ้วรอย สีเทา ขี้ลืม หรือศีรษะลาน และเมื่อผูรวมการทดลองกลุมนี้
เดินออกจากหองไปหลังเสร็จภารกิจ ผูวิจัยติดตามสังเกตการเดินของผูรวมการทดลองแลว
พบวา หนุมสาวกลุมนี้ใชเวลาในการเดินชาลงมากกวาผูรวมการทดลองกลุมอื่นโดยไมรูตัว
อันแสดงวาเพียงแคนึกถึงกลุมคําที่เกี่ยวกับความชราก็เพียงพอแลวที่จะโนมนําใหอิริยาบทตางๆ
๒๔
ของคนหนุมสาวเชื่องชาลงโดยอัตโนมัติ และในทางกลับกัน หากขอใหผูรวมการทดลองเดิน
ชาๆ สัก ๕ นาที ก็เพียงพอแลวที่จะทําใหคนกลุมนี้นึกถึงคําที่เกี่ยวกับความแกชราไดรวดเร็ว
๒๕
มาก นอกจากนี้ยังมีการศึกษาอีกชิ้นหนึ่งยืนยันวาเพียงแคทําหนา “ยิ้ม” แมขณะที่
๒๖
สภาพจิตใจขุนมัวก็สามารถโนมนําใหอารมณแจมใสขึ้นได ผลการศึกษาทั้งหมดนี้ลวน
ยืนยันวาเราอาจถูกโนมนําทางความคิดไดเพียงแคนึกถึงคําไมกี่คํา และอากัปกิริยาที่เราทํา
ก็ชี้นําใหเรานึกถึงถอยคําและความคิดที่เกี่ยวของกันโดยไมรูตัว
ในแงของการโนมนําใหเกิดความซื่อสัตย มีการทดลองเรื่อง “กลองแหงความ
ซื่อสัตย” (honesty box) ที่มหาวิทยาลัยแหงหนึ่งในอังกฤษ โดยในครัวสํานักงานที่พนักงาน
สามารถเขาไปชงชาหรือกาแฟรับประทานไดเอง แตตองชําระคาชาหรือกาแฟตามราคา
ที่ติดปายไวในกลองชําระเงิน อยูมาวันหนึ่งมีโปสเตอรรูปดวงตาคูที่มองตรงมายังผูชําระเงิน
ติดอยูเหนือปายราคา (โดยมีการสลับเอารูปดวงตาออกและแทนที่โดยรูปดอกไมบางตลอด
๑๐ สัปดาหที่สังเกตการณ) ซึ่งจากการสังเกตของผูวิจัยพบวาจํานวนเงินในกลองเพิ่มสูงขึ้นมาก
òô. ͋ҹÃÒÂÅÐàÍÕ´¡Ò÷´Åͧ䴌㹠John A. Bargh, Mark Chen, and Lara Burrows, “Automaticity
of Social Behavior : Direct Effects of Trait Construct and Stereotype Activation on Action,”
Journal of Personality and Social Psychology 71 (1996) : 230 - 44.
òõ. ¼Å¨Ò¡§Ò¹ÇԨѢͧÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂã¹àÂÍÃÁ¹Õ ͋ҹÃÒÂÅÐàÍÕ´䴌㹠Thomas Mussweiler, “Doing Is
for Thinking! Stereotype Activation by Stereotypic Movements,” Psychological Science 17
(2006) : 17 - 21.
òö. ͋ҹÃÒÂÅÐàÍÕ´䴌㹠Fritz Strack, Leonard L. Martin, and Sabine Stepper, “Inhibiting and
Facilitating Conditions of the Human Smile: A Nonobstrusive Test of the Facial Feedback
Hypothesis,” Journal of Personality and Social Psychology 54 (1988) : 768 - 77.
มกราคม - เมษายน ๒๕๖๑ ๒๐๗