Page 82 - Thesis PhD Anger by Chaichana

๖๔

๑.๓ พระปุณณะ

พระปุณณะเถระหลังจากได้ฟังธรรมจากพระพุทธเจ้าแล้วปรารถนาไปจำพรรษา ณ

นาปรันตชนบท ถิ่นที่ชาวบ้านมีความดุร้าย ขี้โกรธ เป็นนิสัยประจำ พระพุทธเจ้าตรัสให้ตระหนักว่า
นิสัยคนที่นั่นดุร้าย หากเขาด่าบริภาษเอา เธอจะทำอย่างไร พระปุณณะทูลตอบวิธีที่ท่านจะปฏิบัติต่อ

คนเหล่านั้นด้วยขันติ ทมะ อุปสมะ และ การมองโลกในแง่ดี (ด้วยเมตตากรุณา) ท่านทูลตอบดังนี้

ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ถ้าผู้คนชาวสุนาปรันตะจะด่าบริภาษข้าพระองค์ ข้าพระองค์ก็จะใส่

ใจว่าผู้คนชาวสุนาปรันตะเหล่านี้เป็นผู้เจริญดีหนอ ที่ผู้คนเหล่านั้นไมได้ตีข้าพระองค์ด้วยมือหากตีด้วย
้
มือก็ยังคิดว่ายังดีที่เขาไม่ปา ด้วยก้อนดิน หากปาด้วยก้อนดินก็คิดว่ายังดีที่เขาไม่ตีด้วยท่อนไม้ หากตี

ด้วยท่อนไม้ก็คิดว่ายังดีที่เขาไม่แทงด้วยมีด หากแทงด้วยมีดก็คิดว่ายังดีที่เขาไม่ถึงกับฆ่าให้ตาย หาก

ฆ่าให้ตายก็คิดว่าดีแล้วที่เราไม่ต้องหาอาวุธมาปลิดชีพตัวเอง

พระพุทธองค์ทรงชื่นชมว่า เธอประกอบด้วยทมะ (การฝึกตน) และอุปสมะ (ความสงบใจ
จากสิ่งที่เป็นข้าศึก) เธอสามารถไปอยู่ที่นั่นได้ ท่านไปถึงที่นั่น และบรรลุพระอรหันต์เป็นพระ อรหันต์

ภายในพรรษานั้นเอง
๑๒๑
ดังนั้น การใช้วิธีดับโกรธของพระปุณณะที่ท่านปฏิบัติต่อชาวสุนาปรันตะชนบท คือให้มี

สัจจะ ขันติ ทมะ จาคะ โยนิโสมนสิการ และเมตตากรุณา ในการปฏิบัติต่อชาวสุนาปรันตะชนบท เพื่อ

เป็นกุสโลบายในการระงับความความโกรธ

๒) วิธีระงับความโกรธในสังคมร่วมสมัย

ในสังคมร่วมสมัยได้มีการนำหลักธรรมคำสอนการระงับความโกรธในพระพุทธศาสนามา

ใช้ทั้งระดับบุคล ตัวอย่างเช่น พระพุทธโฆสเถระ สมเด็จพระญาณสังวร พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.

ปยุตฺโต) และพระพุทธทาสภิกข และองค์กร ตัวอย่างเช่น กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข ดังนี้
ุ
๒.๑ พระพุทธโฆสเถระ

ในคัมภีร์วิสุทธิมรรค ท่านได้กล่าวถึงแนวทางการปฏิบัติเพื่อระงับความโกรธไว้ ๑๐

ประการ สรุปโดยย่อได้ ดังนี้
๑๒๒

๑๒๑ ม.อุ. (ไทย) ๑๔/๓๙๕/๔๔๗.

๑๒๒ พระพุทธโฆสเถระ, คัมภีร์วิสุทธิมรรค, แปลโดย สมเด็จพระพุฒาจารย์ (อาจอาสภมหาเถร), หน้า
๔๙๐-๕๑๑.