Page 81 - Thesis PhD Anger by Chaichana

๖๓

ออก แล้วกระพุ่มมือกอบแต่น้ำมาดื่มแล้วเดินทางต่อไป ฉะนั้น การอุปมาอุปมัยข้างต้น ให้ถือเอา
เฉพาะกายที่เรียบร้อยเท่านั้น ส่วนวาจาที่แสดงออกมาที่ไม่ดีก็อย่าไปถึงเอากิริยาทางวาจานั้นทิ้งเสีย

(๓) หากความประพฤติทางกาย และ วาจาไม่ดี แต่ทางใจมีความปลอดโปร่งดีงาม
ผ่องใสเป็นครั้งคราว ก็พึงมนสิการเฉพาะทางใจที่ผ่องใสเป็นครั้งคราวนั้น เปรียบเหมือนมีน้ำขังอยู่

เล็กน้อยในรอยเท้าโค คนผู้หนึ่งเดินผ่านความร้อนและความหิวกระหายมาถึงเข้า เขาคิดว่าถ้าเอามือ
วักหรือ ภาชนะตักก็จะทำให้น้ำขุ่น จึงนั่งคุกเข่าเอามือยันพื้น ก้มลงเอาปากดื่มอย่างโค เสร็จแล้วก็

ุ
หลีกไป ฉะนั้น การอุปมาอปมัยข้างต้น ให้ถือเอาเฉพาะทางใจมีความปลอดโปร่งดีงามผ่องใสเป็นครั้ง
่
คราวเท่า อย่าไปถือเอาความประพฤติทางกาย และวาจาไมดีของเขามาทิ้งไปเสีย
(๔) หากความประพฤติทางกาย และ วาจาก็ไม่ดี อีกทั้งทางจิตใจก็ไม่ปลอดโปร่งดี

งาม ในเวลานั้นก็ควรตั้งความเมตตาการุณย์ ควรคิดอนุเคราะห์ช่วยเหลือต่อเขา ขอให้เขาทำดี ทำ
้
สุจริต ตายแล้วอย่าได้ถึงทุคติเลย เปรียบเหมือนคนเจ็บไขป่วยหนัก กำลังเดินทางไกล ไม่พบบ้านเรือน
จึงไม่ได้อาหารที่เหมาะ ไม่ได้ยา และพยาบาลที่เหมาะ เป็นต้น มีคนผู้หนึ่งเดินทางไกลผ่านพบเข้า เขา
ตั้งจิตเมตตาการุณย์คิดอนุเคราะห์ว่า โอ้หมอ ขอให้คนผู้นี้ได้อาหาร และ ยา เป็นต้น ที่เหมาะขอ

ุ
อย่าได้ถึงความพนาศเลย ฉะนั้น การอุปมาอปมัยข้างต้น หากความประพฤติทางกาย และวาจาก็ไม่ดี
ิ
อีกท้งทางจิตใจก็ไม่ปลอดโปร่งดีงาม อย่าไปถือเอาความประพฤติทางกาย วาจา และใจไมดีของเขามา
ั
่
ทิ้งไปเสีย แล้วตั้งความเมตตาการุณย์ คิดอนุเคราะห์ช่วยเหลือต่อเขา ขอให้เขาทำดี ทำสุจริต ตายแล้ว
อย่าได้ถึงทุคติเลย

(๕) หากความประพฤติทางกาย ทางวาจาดี ทั้งทางจิตใจก็ปลอดโปร่งผ่องใสอยู่

เนืองๆ ก็พึงมนสิการได้ทั้ง ๓ ทาง เพราะจะพาให้ผู้มนสิการมีจิตผ่องใสไปด้วย เปรียบเหมือนสระ

โบกขรณีมีน้ำใสเย็นฉ่ำน่าชื่นใจ ชายฝั่งก็เรียบร้อยน่ารื่นรมย์ ปกคลุมด้วยหมู่ไม้นานาพรรณ คราวนั้น
่
บุรุษคนหนึ่งเดินทางไกล ร้อน หิว กระหาย ออนล้า ผ่านมาพบเข้า เขาลงไปในสระนั้น ดื่มน้ำ หรือ จะ
นั่งจะนอนตรงไหนก็น่าชื่นใจทั้งนั้น

ดังนั้น วิธีระงับความโกรธที่พระสารีบุตรแนะนำมาทั้ง ๕ ประการ เป็นการอุปมัยให้ข้อคิด

เพื่อใช้สติปัญญาพิจารณาความโกรธและรู้เท่าทันความโกรธที่จะเข้ามาโดยหากุสโลบายในการ
แกปัญหา คือ ให้เราเลือกแต่สิ่งที่ดีของเขาท่มีอยู่เท่านั้น สิ่งไหนไมดีเราก็ไม่เก็บไว้ปล่อยทิ้งไปเสีย และ
่
้
ี
ุ
ถ้าความประพฤติทางกาย วาจา และ ใจของเขาไม่ดีทั้ง ๓ อย่างก็ทิ้งไปเสียให้หมด หรือ กลอบายอีก
ึ
แง่หนึ่ง คือ เรายกเอาแต่แง่ ดีของเขา แง่ใดแงหนึ่งขึ้นมาพจารณา ถ้าไม่พบความดีของเขาเลย ก็พงตั้ง
ิ
่
้
จิตเกื้อการุณย์ เอาใจช่วยให้ เขาทำความดี เพื่อพนจากทุคติ