Page 10 - بررسی تاثیرات تداخل واژه‌های عربی بر یادگیری فارسی‌آموزان عربی‌زبان
P. 10
پژوهشنامهی آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان ،سال نهم ،شمارهیاول (پیایی ،)91بهار و تابستان 22/9911
جدول .9تخصیص معنایی وامواژههای عربی در فارسی
معنی تحولیافته( فارسی) معنی اصلی ( عربی) وامواژه
رسیدن به سن خاص رسیدن بلوغ
شوینده غسال
شستوشو دهندهی مرده
توضیح خواستن از وزیر توضیح خواستن استیضاح
سخن همراه با عهد و پیمان سخن ،گفتار قول
هر نوع همراهی صحبت
همراهی در گفتگو
.4 .2 .2ارتقای معنایی
ارتقای معنایی مؤلفهای است که به آن ترفیع معنایی نیز گفته میشود .گاهی تغییرات در معنی بهصورت بار
عاطفی مثبت اتفاق میافتد .به فرایند تغییر معنی به سمت مثبت در گذرزمان ،ارتقای معنایی گفته میشود
) .(Safavi, 2008, p.196بهعنوان مثال ،تربت در زبان فارسی ارتقای معنایی پیدا کرده است ،زیرا در عربی
به معنی خاک است ،ولی در فارسی خاک متبرک قبور ائمه را تربت میگویند .برعکس واژهی «حاجی» در
فارسی تنزل معنایی یافته است ،زیرا روزگاری حاجی صرف ًا به کسی گفته میشد که به زیارت خانهی خدا
مشرف میشد ،ولی امروزه به اکثر مردم خطاب میشود .در جدول ذیل برخی از این وامواژهها مشاهده میشود.
جدول .0ارتقای معنایی وامواژههای عربی در فارسی
معنی تحولیافته( فارسی) معنی اصلی ( عربی) وامواژه
مدح وستایش کردن. معرفی کردن ،شناساندن. تعریف
زن گستاخ ،دراز و احمق رعنا
خوش قد و قامت(ترقی معنایی). سید
از نوادگان پیامبر. آقا انقلاب
کودتا ،شورش ،عصیان
قیام مردم علیه حکومتی فاسد برای ایجاد وضعیتی مطلوب
در تنزل معنایی ،معنای واژه منفی میشود .در این فرایند ،گاه مفهوم یک واژه به دلیل برجستهتر شدن
برخی از ویژگیهایش ،پستتر و نامطلوبتر از گذشته )در اینجا زبان مبدأ( میشود .گاه نیز اطلاق این کلمات
بر تابوهای اجتماعی باعث تنزل معنایی آنها از آنچه پیشتر در زبان مبدأ بوده است ،میشود
) .)Ameri, 2016, p.101از عمدهترین گونههای تغییر معنی عاطفی ،تنزل معنایی در تقابل با ترقی معنایی
است که مورد اول ،گذر معنی عاطفی را به بار منفی ،و مورد دوم ،گذر معنی عاطفی را به بار مثبت مینمایاند.
این تحولات معنایی را میتوان تحت گروه تغییر معنایی دستهبندی کرد.
