Page 27 - Liver Diseases in Children

กายวิภาคและหน้าที่ของตับ 17

pthaigastro.org
ั
ไม่เป็นพิษ หลังจากน้นเมแทบอไลต์ของยาอาจถูก demands) เช่น ในภาวะเจ็บป่วยหรือตั้งครรภ์ ใน
่
ิ
ิ
ิ
metabolize ต่อไป หรือถูกขับออกทางไตหรือน�าด ี คนปกติการเจรญทดแทนของตับเกดจากการเพม
้
้
โดยตรง ความสามารถในการ metabolize ยาจะลด จ�านวนเซลล์ตับ เซลล์ท่อน�าดี และเซลล์เอนโดทีเลียม
�
ลงในภาวะตับวาย ท�าให้ยาต่าง ๆ เช่น ยาระงับประสาท (endothelial cells) ทาให้ตับสามารถฟื้นจากการ
ี
่
(sedatives) หรือยาสลบ (anesthetic agents) บาดเจ็บทไม่รุนแรงได้อย่างสมบูรณ์ พบกระบวนการ
ิ
ึ
ิ
ึ
มีฤทธ์ยาวนานข้น หรือมีการคั่งของเมแทบอไลต์ที ่ เจริญทดแทนของตับเพ่มข้นในบางภาวะ เช่น หลังการ
เป็นพิษ ท�าให้อาการทางสมองจากโรคตับ (hepatic บาดเจ็บ (trauma) หรือถูกตัดตับออกบางส่วน (partial
�
encephalopathy) รุนแรงขึ้น hepatectomy) ทาให้มีการเพิ่มจ�านวนเซลล์ตับอย่าง
7. ควบคุมสมดุลของสารน�้า รวดเร็วภายในเวลาเป็นวันหรือสัปดาห์
กระบวนการเจริญทดแทนของตับข้นกับ hepatic
ึ
ตับสามารถเก็บ รวมท้งปล่อยเลือดและ
ั
progenitor cells (pluripotent หรือ oval cells) ซึ่ง
พลาสมาปริมาณมากได้ จึงมีบทบาทสาคัญในการ
�
อยู่ที่ canals of Hering เมื่อถูกกระตุ้นโดยการบาดเจ็บ
ควบคุมปริมาณเลือดในระบบไหลเวียนเลือด
เซลล์เหล่านี้จะพัฒนา (differentiate) ไปเป็นเซลล์ตับ
Hepatorenal syndrome ที่พบในผู้ป่วยโรค
และ/หรือเซลล์ท่อน�าดี stem cells จากไขกระดูก
้
ตับเกิดจากการมี splanchnic vasodilation ท�าให้มี
สามารถพัฒนาไปเป็นเซลล์ตับและเซลล์ท่อนาดีได้
�
31
้
การกระตุ้น renin-angiotensin-aldosterone
กระบวนการเจริญทดแทนของตับมีความแปรผันตาม
system และการหลั่ง antidiuretic hormone รวม
circadian rhythms และความต้องการทางเมแทบอลิก
ทั้งหลอดเลือดในไตหดตัว (renal vasoconstriction)
30
้
นอกจากนีไซโตไคน์ เช่น TNF-α, interferon-γ,
ส่งผลให้ renal blood flow และ glomerular
IL-6 และ growth factors เช่น hepatocyte growth
filtration rate ลดลง ผู้ป่วยโรคตับที่มีการท�างานของ factor ท�าให้มีการเจริญทดแทนของตับ โดยกระตุ้น
่
ิ
ไตผดปกติ จะมีโซเดียมค่งกอนแล้วตามมาด้วยน�าคง การเพ่มจานวนเซลล์ตับและ hepatic progenitor
ั
่
ั
้
ิ
�
�
ทาให้เกิด dilutional hyponatremia ภาวะ sinusoidal cells นอกจากน้การสลาย (degradation) ของ
ี
hypertension รวมกบ plasma volume expansion extracellular matrix โดยเอนไซม์ metalloproteinases
ั
่
้
ทีเกดจากการคังของโซเดียมและนาเป็นปัจจยหลัก เพื่อหลั่ง growth factors ก็เป็นขั้นตอนส�าคัญของ
ั
่
่
ิ
�
ท�าให้เกิดท้องมาน (ascites) ในผู้ป่วยโรคตับ การเพิ่มจ�านวนเซลล์ตับเช่นกัน
กำรเจริญเติบโตและกำรเจริญทดแทน

(regeneration) ของตับ 1
เซลล์ตับมีอายุขัยประมาณ 200-500 วัน
ปริมาณเซลล์ตับมีความแตกต่างกันในแต่ละช่วงชีวิต
ึ
ข้นกับความต้องการทางเมแทบอลิก (metabolic