Page 58 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP

Ülkemizde Topraksız Çilek Yetiştiriciliği Potansiyeli ve Önemi

Çilek, geniş ekolojik şartlarda yetiştirilebilen ve ülkemizin hemen hemen her
bölgesine uygun çeşit imkanları ile yetiştiriciliği her geçen gün artan üzümsü bir meyve

türüdür. Günümüzde TUIK (2019) kayıtlarına göre, 67 ilimizde çilek yetiştiriciliğinin
yapıldığı görülmekte olup, bu üretimin çok büyük bir kısmı konvansiyonel yetiştiricilik ile

gerçekleştirilmektedir. Ülkemizde topraksız üretim ise 2000’li yılların başında güney
bölgelerde sebze türleriyle başlarken, 2005-2006’lı yıllardan itibaren çilek türünde de

gelişme eğilimine girmiştir. Günümüz koşullarında topraksız yetiştirme sistemlerinde

çeşitliliğin artmaya başlaması ve hemen hemen her bölgeye uygun topraksız üretim
sistemlerinin mümkün olmasıyla ülkemizde topraksız çilek yetiştiriciliği üreticiler

tarafından benimsenmeye başlamıştır. Her ne kadar yoğun ilgi duyulan üretim sistemi

olmasına rağmen, henüz topraksız çilek üretim alanının, toplam çilek üretimindeki payı
oldukça düşüktür. Nitekim 179 777 dekar çilek alanımızın yaklaşık olarak 3000 dekarında

topraksız çilek üretimi yapıldığı düşünülmektedir. Dolayısıyla toplam üretim alanındaki
payının %1.66 olduğu görülen topraksız yetiştiriciliğin, zamanla geliştirilmesi ve artırılması

ülkemiz çilek üretim potansiyeli ve verimliliğini önemli derecede artıracaktır.

Topraksız çilek yetiştiriciliğinin gerek üretici, gerek tüketici ve gerekse çevresel

anlamda bir çok avantajı bulunmaktadır. Nitekim konvansiyonel yetiştiriciliğe göre, alandan

tasarruf sağlayarak, birim alandan maksimum verim alınması ve sistemlere göre değişmekle
birlikte %30-50 arasında su ile gübre tasarrufu sağlaması üretici açısından en önemli

avantajlar olarak sayılabilmektedir. Çilek yetiştiriciliğinde birim alan verimini artırma
çalışmaları ise son derece önem arz etmektedir. Nitekim FAO (2019) verilerine göre ülkemiz

verimde dünyada 18. sırada yer almaktadır. Üretim miktarında 4., üretim alanında 6. sırada

yer alan ülkemizin verimde 18. sırada yer alması, ülkemiz yetiştiriciliğinde en önemli
sorunun verim düşüklüğü olduğunu göstermektedir. Dolayısıyla çözüm olarak, birim alan

verimini artırıcı üretim sistemleri ve kültürel tedbirlere ağırlık verilmesi gerekmektedir. Bu
anlamda birim alan verimini artırıcı en önemli yetiştirme tekniği ise topraksız üretim olarak

görülmektedir. Nitekim konvansiyonel topraklı çilek yetiştiriciliğinde, çeşide, ekolojiye,
üretim sistemi ve kültürel işlemlere bağlı olarak verim 2-4.5 ton/da arasında değişmektedir.

Oysaki topraksız yetiştiriciliklerde, sisteme göre değişmekle birlikte, 8-12 ton/da verim

alabilmek mümkündür. Dolayısıyla toplam üretim alanındaki payı %1.66 olan topraksız
çilek üretiminin, toplam üretimdeki payının artmasıyla verimin de artacağı görülmektedir.

Nitekim günümüz toplam çilek üretim alanının %10’unun topraksız üretim alanı olarak

planlamasıyla, ülkemiz üretim miktarımızın %30-40 arasında artacağı tahmin edilmektedir.
Ayrıca bu tarım tekniği, ihracata yönelik üretim planlamasını mümkün kılan bir yetiştirme