Page 312 - Khéo Ăn Nói Sẽ Có Được Thiên Hạ

Nghề nào cũng có những đặc điểm riêng. Trong cùng một ngành
nghề, những người có cấp bậc khác nhau, làm công việc khác nhau
cũng không giống nhau. Yêu cầu với người đã chuyên nghiệp và
người mới học việc cũng khác nhau, lời phê bình cũng không thể

giống nhau, khi phê bình người có chức vụ lãnh đạo và nhân viên
bình thường cũng không nên dùng cùng một cách thức. Nói tóm lại,
đối với những người chuyên nghiệp hoặc có cấp bậc tương đối cao,
yêu cầu cũng cao hơn, sự phê bình cũng phải nghiêm khắc hơn.

Quân và Lâm cùng làm việc trong một công ty, Quân vào làm
trước Lâm hai năm. Trong quá trình làm việc, hai người cùng mắc
một lỗi như nhau. Nhưng người quản lí lại phê bình Quân, trong khi

chỉ nhắc nhở Lâm và động viên anh không cần quá lo lắng. Quân cảm
thấy không phục, bèn nêu ý kiến với quản lí. Quản lí giải thích: “Anh
mắc lỗi này là điều khó chấp nhận, lỗi của anh không phải do không
hiểu vấn đề, mà là do thái độ làm việc. Anh có kĩ thuật tốt, do đó yêu

cầu với anh đương nhiên phải khắt khe hơn.”

Xác định mức độ học vấn, trình độ

Kinh nghiệm, trình độ của các nhân viên là khác nhau, do đó phải
sử dụng nghệ thuật ngôn ngữ khác nhau khi phê bình. Với những
người có học vấn và trình độ cao, chỉ cần nói rõ ràng, đúng trọng tâm
là họ có thể lĩnh hội được, không nên nói nhiều. Ngược lại, với những

người có học vấn và trình độ thấp hơn thì cần phải phân tích, nói rõ
mặt lợi và hại.

Có thể thấy, với những người có học vấn và trình độ khác nhau,

trạng thái tâm lí của họ khi tiếp nhận lời phê bình cũng rất khác nhau.
Vậy, phải sử dụng nghệ thuật ngôn ngữ như thế nào để họ vui vẻ chấp
nhận phê bình và không bị tổn thương lòng tự trọng? Đây chính là
một môn nghệ thuật.

Xác định trạng thái tâm lí

Tâm lí là một khái niệm rộng, nhưng chủ yếu là nói đến khí chất,

tính cách, hứng thú với công việc và năng lực tự điều chỉnh bản thân
của con người. Người phê bình trước tiên phải xác định rõ trạng thái
tâm lí đối phương, nếu không sẽ khó có được thành công.

Theo phân loại của các nhà tâm lí học, khí chất con người được