Page 10 - buku kirtya 30hal
P. 10
No. Unsur Idhentifikasi Ukara
Intrinsik
1. Tema ...................... ........................................
...................... ........................................
2. Alur/ plot ...................... ........................................
...................... ........................................
3. Setting/latar ...................... ........................................
...................... ........................................
4. Panokohan ...................... ........................................
...................... ........................................
5. Pesan/amanat ...................... ........................................
...................... ..........................................
Tugas 2 : Nintingi Unsur Basa Sajrone Teks Kethoprak
Kaya dene sawenehe pementasan, kethoprak nengenake
antawacana. Minangka basa pambuka lakuning crita kethoprak
migunakake basa ngoko, nanging pacelathon antarane tokoh siji lan sijine
tansah ngugemi unggah-ungguh basa.
Kethoprak pancen kayadene kaca benggala kang nggambarake
kepriye mungguh tata panguripan kang sabenere ing alam gumelar. Dadi
unggah-ungguhing pasrawungan ing tengahe masyarakat kudu
ditengenake kanthi mirunggan. Kapan migunakake basa ngoko lugu, ngoko
alus (andhap), lan basa krama. Mula kethoprak cocog banget dadi tepa
tuladha tumrap para siswa kanggo mangerteni unggah-ungguh, tata
krama, utawa sopan santun.
Kaya kang tinemu ing naskah dhuwur, kabeh paragane tansah
ngugemi subasita lan tata krama. Bakune migunakake basa Jawa iku
tansah ngurmati marang sapa bae sing diajak guneman, kanthi ngasorake
awake dhewe. Wujude pakurmatan marang wong liya kasebut kanthi
migunakake basa krama, utawa saora-orane nganggo basa ngoko alus.
Kajaba tumrap mitra utawa kanca kang wis akrab banget. Mitra sing kaya
ngono mau lagi bisa nggunakake basa ngoko.
Basa krama lan basa ngoko alus mujudake wujud basa kurmat. Basa
iki digunakake kanggo guneman marang wong sing luwih tuwa, utawa
marang wong enom sing luwih dhuwur kalungguhane. Ewa semono, basa
krama lan basa ngoko alus uga bisa digunakake dening sapa bae lan