Page 111 - 1376

incelenmiştir. Katılımcıların sürekli kaygı alt ölçeğinden ve durumluk kaygı alt
ölçeğinden puan ortalamalarının yaşa göre anlamlı olarak farklılaşmadığı

görülmüştür.

Literatür çalışmaları incelendiğinde yaş olgusunun kaygı puanları üzerinde
etkili olmadığını bildiren çalışmalar bulunmaktadır. 2007 yılında Bulut Serin, anne

babası boşanmış 9-13 yaş aralığında ki çocuklar ile aynı yaş grubundaki anne babası
birlikte yaşayan boşanmamış çocukların kaygı düzeylerini incelemiş ve her iki grupta

ki çocukların kaygı düzeylerini yaş değişkeninin etkilemediği bulunmuştur.

Stefenatou 2008 yılında Yunanistan’da çocuk hastalarla duygusal karışıklıklarının
kaynağını belirleme konusunda yaptığı çalışmada yaş ile duygular göstergeler

arasında bir ilişkinin olmadığını belirtmiştir. Clawarty ve diğerlerinin 1999 yılında
Amerika’da yaptıkları çalışmada ise hastanede yatan çocukların duygu durumunu

belirlemek için çocuk resim çizimleri incelenmiş ve çalışmanın sonuçlarında elde
ettikleri verilerin yaş açısından farklılaşmadığı tespit edilmiştir.

Literatür bilgileri incelendiğinde yaşın kaygı düzeyinde etkili olmadığı

bulunmuştur. (Serin, 2016; Stefenatou, 2008 ). Bu bulgular araştırma bulgularıyla
örtüşmektedir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda çocukların süreklilik kaygı ve

durumluk kaygı alt ölçek puanları yaş açısından bir farklılık göstermediği

söylenebilir.
Bu çalışmayla birlikte çocuk çizimleriyle klinik özelliklerin değerlendirildiği

literatüre yeni bir çalışma eklenmiştir. Araştırmamızın sonuçları incelendiğinde
yukarıda verilen tüm bulgular göz önüne alınarak resim çizmenin çocukluk

döneminde kullanılan evrensel bir araç olduğu ve çocukların deneyimlerini, ruhsal
durumlarını, duygularını ifade etmede en uygun araç olarak kullanılabileceği, çocuk

resimleri kullanılarak çocukların ruh sağlığı verilerinden ipuçları elde edebilmenin

mümkün olabileceği gösterilmiştir. Yapılan bu araştırmayla birlikte aile ve
öğretmenler uzman gözetimi öncesinde resimler aracılığıyla çocuğun duygu

dünyasındaki öğeleri bulgularıyla ilgili ipuçları elde edebilmenin mümkün olduğunu

ve terapistler açısından da gelecekte psikoterapi seanslarında test ve değerlendirme
tekniği olarak kullanılabileceği gösterilmek istenmiştir. Bu çalışmayla çocuk

resimleri kullanılarak uzmanlar tarafından çeşitli ölçekler kullanılmadan önce sadece
resimlere bakılarak çocukların ruh sağlığı bulgularıyla ilgili ipuçları elde

edebilmenin mümkün olduğunu ve terapistler açısından da gelecekte psikoterapi

98