Page 19 - 09153309_okumakulturu_kulturveedebiyatbulteni

KÖKLERİN İZİNDE: AHİLİK KÜLTÜRÜ / VESSELAM GAZETESİ ÖZEL SAYI 3 AHİLİK KÜLTÜRÜ

Ahilikte Sanat

Ahilik sisteminde gençlere ahlâk ve sanat eğitimi birlikte Fatih devrinden kalma sanat eserlerinin birçoğunda yazı,
veriliyordu. Ahlâka ait usul ve erkân kuralları eğitim tezhip, cilt, kısmen resim, çini, oyma kapı, fresk, taşa
müfredatına göre düzenlenirdi. Gençlere yaşlarına ve oyulmuş süsler, kılıç ve miğfer gibi zamanın harp
öğrenim sürelerine göre verilecek bilgiler de silahlarının üzerine yapılmış, süs, resim ve nakış sanatının
programlanmıştı. Zaman gelmedikçe ne sanata ne de birçok özelliklerine rastlanılmaktadır.
ahlâki kurallara ait bilgiler verilmezdi. Ancak öğrenci
olgunlaştıkça ve sanattaki yetenekleri arttıkça, bilgiler Bu nakkaşhaneler sanat öğreten bir okul gibiydi. Burada
belirlenen ölçülerde arttırılırdı. baş usta (okulun müdürü), kalfalar ve çıraklar vardı. Çırak
ustasının tarifleriyle değil, onun nasıl çalıştığını görmekle
Örneğin, Osmanlı döneminde, çırakların okuma yazmayı ve ona dikkat etmekle sanatı öğrenebilirdi. Öğrenciler hep
öğrenmeleri için, “saraçhane” denilen yerde, ayrıca birlikte bir atölyede çalışırlar, her kes birbirine bakarak,
sabahları “Fatih Medresesi"nde okutulan derslerin görerek bir şeyler öğrenirdi. İyi bilenler, yeni gelenlere bu
saraçhanede de okutulmasına önem verilirdi. Ahiliğin, hususta yardımcı olurdu.
uygulandığı bir sanat dalı da Nakışçılıktı. Anadolu
Selçuklu devleti zamanından beri görülen nakkaşhaneler, Nakkaşhanenin önemli bir görevi köşk, kasır gibi saraya
Osmanlı Devleti zamanında da gelişerek devam etmiştir. bağlı veya sultan tarafından yaptırılan külliye yapılarının
Bu atölyelerde hattatlar, nakkaşlar, kitap süsü, ülkede kalem işi süsleme programını hazırlamak ve hat, çini,
yapılan binaların tezyini (süsleme) gibi işlerin esaslarını pencere, dolap ve kapı gibi ahşap işleri, alçı pencereler,
hazırlardı. âlemlerin yaldızlanması gibi uygulamak olmuştur.

Bu nakkaşhanelerde yalnız kitap yazma, süsleme işleri ile Bunun örneklerini imparatorluğun en anıtsal camilerinden
uğraşılmazdı. Sarayların, silahların ve diğer eşyaların biri olan Süleymaniye Camisi’nde ve külliyeye bağlı diğer
resimleri hazırlanırdı. Bu atölyeler, adeta tatbiki güzel yapılarda çalışan sanatçıların isimlerinin kaydedildiği
sanatlar akademisinin motif ve süsleme sanatını öğreten masraf defterlerinde görmekteyiz.
bir bölümü gibiydi.

SAYFA 19

Karşıyaka Hacı Fatma Bodur Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Tarih Bülteni