Page 43 - LSDB xa Xuan Thuong

5. Đối với thầy dạy học, học trò phải kính trọng thầy như
cha mẹ đẻ ra mình. Bổn phận học trò là phải nghe lời thầy
dạy bảo. Tình thầy trò không được bội bạc, vong ân.
6. Khi cha mẹ chết, con cái phải trình làng, trình giáp, trình
họ, phải xin phép làng làm ma mấy ngày? Có xin tế tự gì không?
Có nộp lệ cho làng không? Trình giáp để giáp cắt cử “triều công”
đưa đám, trình họ để họ cử quan viên hành lễ, tế ngu...
7. Con cái lấy vợ lấy chồng phải do cha mẹ sắp xếp (cha mẹ
đặt đâu con ngồi đấy), không được cưỡng lại. Nếu vợ chồng
bỏ nhau phải trình làng, nếu làng cho bỏ nhau thì bên xin bỏ
phải đền của. Gái nào đã có chồng mà còn đi ngoại tình với
người khác, nếu bắt được trình làng, làng phạt thật nặng.
8. Nhà nào có con gái chửa hoang thì làng bắt nộp khoán
(lợn, rượu, gạo nếp và tiền) để làng làm cỗ cho quan viên làng
một bữa.
9. Những kẻ lười biếng du đãng, không chịu làm ăn,
chuyên đi trộm cắp, nếu bắt được làng sẽ phạt nặng. Bố mẹ
của kẻ cắp phải gọi ra đình để làng trách mắng về tội không
răn bảo con cái.

10. Ai có con dựng vợ, gả chồng trước khi cưới phải trình
lý trưởng và quan viên làng và phải nộp cheo để lấy giấy giá
thú. Cheo nộp sáu đồng, ba chai rượu và một trăm cau.

11. Khi trong làng xảy ra trộm cướp, nếu nghe thấy tiếng
kêu cứu thì tuần tráng đánh trống hội liên, thổi tù và. Trai
làng phải vác gậy gộc ra đánh cướp, bắt trộm.

12. Tất cả mọi người trong làng nếu ai làm trái lệ thì sẽ
bị phạt.

- Tội nhẹ thì phạt tiền.
- Nặng thì phạt đòn và tiền.
- Nặng nữa thì trục xuất ra khỏi làng.

42