Page 40 - LSDB huyen Xuan Truong

Cùng với quá trình hình thành làng xã, đạo Phật cũng được
truyền bá theo chân những người dân đi mở đất và thời gian
đầu có nhiều ảnh hưởng đến đời sống tâm linh của người dân nơi
đây. Tư tưởng chính của Phật giáo là nhân đạo, từ bi, cứu giúp,
sống hướng thiện nên được nhiều người đồng thuận, hướng theo.
Hầu hết các làng xã đều xây chùa thờ Phật (hiện nay có 44 chùa
ở 18/20 xã, thị trấn), tiêu biểu được xếp hạng trong quần thể di
tích lịch sử - văn hóa như: chùa Keo (Thần Quang tự) ở Hành
(1)
Thiện, chùa Kiên Lao (Sùng Phúc tự) ở Xuân Kiên, chùa Tự Lạc
(Thái An tự) ở Thọ Nghiệp, chùa Trà Lũ Trung (Linh Quang tự)
ở Xuân Trung, chùa Nghĩa Xá (Viên Quang tự) ở Xuân Ninh...
Cùng với việc thờ Phật, những người có công lao với dân, với
nước được Nhân dân xây dựng đền, miếu để thờ tự, tôn vinh
làm Thành hoàng làng, thần làng. Trong thời kỳ đấu tranh giải
phóng dân tộc, giành độc lập, nhiều đình, chùa, đền trong huyện
đã trở thành nơi hội họp của cán bộ, đảng viên, nơi che giấu cán
bộ cách mạng và cất giữ tài liệu bí mật. Vì vậy, nhiều đền, chùa
ngày nay được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa
như Chùa Keo Hành Thiện, đền Xuân Bảng, đền Xuân Hy, chùa
Nghĩa Xá, đền và chùa Kiên Lao, đền và chùa Thọ Vực, đền Liêu
Đông, đền và chùa An Đạo, đền Ngọc Tiên, chùa Trà Lũ Trung,
đền An Cư, miếu Quận Công (Thọ Nghiệp), từ đường họ Ngô (Thọ
Nghiệp), chùa Lãng Lăng, đền và chùa Tự Lạc...

Cùng với sự phát triển của đạo Phật, vùng đất Xuân Trường
là nơi đạo Công giáo truyền bá sớm nhất ở Nam Định và cả
nước, từ năm 1553, đời vua Lê Trang Tông. Vùng Trà Lũ, Bắc Câu

(1) Chùa Keo Hành Thiện được xây dựng từ thời Lý, thờ Dương Không Lộ, là
bậc đại thiền sư uyên thâm giáo lý, nổi tiếng về thi ca và là danh y có tài.
Ông là người cho xây dựng chùa Keo, tức Thần Quang tự và thời gian đó
nơi đây đã trở thành một trong những trung tâm Phật giáo nổi tiếng. Với
công lao đó, năm 1128, vua Lý Thần Tông có chiếu phong đất vùng Hành
Cung Trang (tức Hành Thiện) để canh tác, lấy đó làm hương hỏa thờ tự
thánh tổ Dương Không Lộ. Đó cũng chính là vườn Kim Quất thời Trần sau
này. Lễ hội chùa Keo là lễ hội đặc sắc nhất ở Xuân Trường, thu hút đông
đảo khách thập phương về dự lễ, vãn cảnh, thả tâm linh về cõi thiền. Chùa
được xếp hạng Di tích Kiến trúc Nghệ thuật quốc gia đặc biệt theo Quyết
định số 2499/QĐ-TTg ngày 22/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ.
39