Page 58 - LSDB xa Xuan Thanh
P. 58
làm cho giá gạo tăng vọt, từ 150 đồng/tạ tăng lên 500 đồng/tạ,
rồi 800 đồng/tạ, qua đó chúng vơ vét làm giàu nhanh chóng.
Chúng còn lợi dụng mua lúa non của dân rồi gặt luôn cả
ruộng lúa của những người đã chết đói như Trịnh Bá Tiên
(làng Văn Phú), Nguyễn Viết Viển (làng Hạ Miêu), Lý trưởng
Đinh Ngọc Cư (làng Liêu Thượng)...
Về văn hóa - xã hội
Khi thực dân Pháp đô hộ nước ta, Nhân dân ta lại phải
chịu ách áp bức một lần nữa. Chúng thực hiện chính sách
ngu dân đối với Nhân dân để dễ bề cai trị. Ở địa bàn Xuân
Thành, khoảng năm 1925, chúng cho mở lớp dạy chữ quốc
ngữ và chữ Pháp với mục đích đào tạo lớp người phục vụ cho
chế độ của chúng. Ở Xuân Thành có 2 trường: một trường
tổng sư ở Hạ Miêu và một trường hương sư ở Văn Phú. Học
sinh hầu hết là những con nhà khá giả, học từ lớp 5 đến hết
lớp 3 (tương đương với các lớp 1, 2, 3 hiện nay) và thi lấy
bằng sơ học yếu lược. Các lớp cao hơn như lớp nhì, lớp nhất
(tương đương với lớp 4, lớp 5 hiện nay) thì phải lên trường
huyện. 95% số dân trong xã bị mù chữ.
Về y tế thì cả tỉnh mới có một bệnh viện ở thành phố Nam
Định, chủ yếu chữa bệnh cho bọn quan lại và những kẻ giàu
có. Cả ba tổng Hành Thiện, Thủy Nhai, Cát Xuyên mới có
một nhà hộ sinh, ai sinh đẻ thì tìm bà đỡ và đẻ tại nhà, cắt
nhau bằng liềm chấu hoặc dao cùn. Ai ốm đau thì tìm thầy
lang xem bệnh bốc thuốc, hoặc tìm thầy phù thủy cúng bái
bắt tà, bắt ma, những người không chạy đâu ra tiền bị chết
vì các bệnh dịch như thương hàn, đậu mùa, tả, lỵ...
57
