Page 211 - Orang Indonesia dan Tanahnya

172 Orang Indonesia dan Tanahnya

guru besar ungkap van Vollenhoven adalah, “Menyelidiki de ngan
cara sistematis, historis, dengan tiada membandingkan (ver-
gelijkend), het rechtsgeheel dari dunia; pengertian tempat dan
tugas negaranya dalam dunia ini; mengumumkan (openbaar
maken) ilmu pengetahuan dalam penghidupan hukum”. Suatu
tugas yang berdasar sikap-hidupnya (zijn levenshouding)
terhadap manusia yaitu bahwa tiap-tiap bangsa mempunyai
harga dan arti sendiri dan semua karunia dan kepandaian yang
diberikannya mempunyai hak untuk berkembang sepenuhnya
(elk Volk heeft zijn waarde en betekenis en alle menschelijke
gaven en talenten, in al hun verscheidenheid, hebben aanspraak
op volle ontploo ing).
Sikap-hidup ini lebih terlihat dalam pidatonya pada 8
Pebruari 1917 yaitu pada “Rectorate oratie op den 342-sten dies
natalis der Leidsche Universiteit 8 Februari 1917” yakni perihal
Het onbaatzuchti ge in recht en Staat. Orasi ini berakhir dengan
kalimat-kalimat, ”Elk Volk, dat zich boven stoffelijke eigenbaat
niet weet uit te tillen, is misplaatst in de wereld, zooals zij nu
eenmaal werd gefor meerd, blijft achterlijk, gaat ten onder. Een
Volk, dat af en toe, hier en daar, in stoffelijke en geestelijke
onbaatzuchtigheid voorgaat, vindt daardoor —en ten slotte
daardoor alleen— alom de erkenning van zijn waardij. Maar
het Volk, dat in zijn binnenlandsche en kolo niale inzettingen
het publieke en sociale belang eerbiedigt van alle Standen en
landaarden en partijen, —welks internationals stre ven zich
richt op het publiek belang der wereld— en dat ook door zijn
opvoeding der jeugd en in zijn wetgeving het onbaatzuchtige
aankweekt waar het maar kan, dat Volk komt en als voorbeeld en
door zijn invloed aan de spits. Daarom ook is herkenning van de
goudader der onbaatzuchtigheid in het leven van recht en staat
niet een zaak voor een handvol juristen en theologen en voor een
paar ministers, maar een levensvraag, die gelegd most worded