Page 274 - Publicationa15
P. 274
266 สถาพร เกียรติภิญโญ
การตรวจสอบความจ�าเป็นในการตรากฎหมาย
กฎหมำยเป็นข้อก�ำหนด หรือข้อบังคับที่ตรำขึ้น เพื่อบังคับให้บุคคลต้อง
ปฏิบัติผู้ใดฝ่ำฝืนหรือไม่ปฏิบัติตำมกฎหมำยจะได้รับผลร้ำย หรือถูกลงโทษ
โดยเหตุที่กฎหมำยเป็นสิ่งที่จ�ำกัดสิทธิเสรีภำพของบุคคล กำรบังคับใช้กฎหมำย
ของฝ่ำยบริหำรจึงต้องเป็นไปตำมหลักนิติรัฐกล่ำวคือ ฝ่ำยบริหำรจะด�ำเนินกำร
ได้ต้องมีกฎหมำยให้อ�ำนำจไว้อย่ำงชัดแจ้งและต้องใช้อ�ำนำจนั้นในทำงที่เป็น
ประโยชน์ต่อประชำชนมำกที่สุด โดยจ�ำกัดสิทธิเสรีภำพหรือสร้ำงภำระแก่
ประชำชนน้อยที่สุดด้วย ในเรื่องใดที่กฎหมำยไม่ให้อ�ำนำจไว้ฝ่ำยบริหำรก็จะ
กระท�ำกำรนั้นมิได้
กำรปกครองในระบอบประชำธิปไตยเป็นกำรปกครองโดยประชำชนและ
เพื่อประชำชน หรือยึดประชำชนเป็นศูนย์กลำง กำรเสนอให้มีกฎหมำยไม่ว่ำจะ
กระท�ำโดยคณะรัฐมนตรีสมำชิกสภำผู้แทนรำษฎร ศำล องค์กรอิสระและ
ประชำชนทั่วไปที่มีสิทธิออกเสียงเลือกตั้ง ต้องค�ำนึงถึงควำมต้องกำรและ
ผลกระทบต่อประชำชนด้วย ในกรณีที่มีกฎหมำยอยู่แล้วแต่บทบัญญัติ
ไม่สอดคล้องกับควำมต้องกำรของสังคม หรือมีขั้นตอนที่สร้ำงภำระโดยไม่จ�ำเป็น
แก่ประชำชน ก็จะต้องมีกำรเสนอแก้ไขปรับปรุงหรือยกเลิกกฎหมำยนั้น
ดังนั้นจึงต้องมีกำรตรวจสอบควำมจ�ำเป็นในกำรตรำกฎหมำย โดยหำก
จะเสนอให้มีกำรตรำกฎหมำยขึ้นใช้บังคับในเรื่องใดๆ ต้องวิเครำะห์จนได้ข้อยุติ
เสียก่อนว่ำ ภำรกิจของหน่วยงำนที่เกี่ยวข้องคืออะไรมีเป้ำหมำยและ
วัตถุประสงค์อย่ำงไร กำรปฏิบัติภำรกิจนั้นให้ประสบควำมส�ำเร็จจ�ำเป็นต้อง
ตรำกฎหมำยขึ้นใช้บังคับหรือไม่ ถ้ำจ�ำเป็นต้องมีกำรตรำกฎหมำย มำตรกำร
หรือกลไกที่ก�ำหนดจะช่วยให้กำรท�ำภำรกิจประสบควำมสำเร็จหรือไม่อย่ำงไร
และกฎหมำยดังกล่ำวคุ้มค่ำกับกำรที่บุคคลจะต้องถูกจ�ำกัดสิทธิและเสรีภำพ
หรือไม่ โดยเรื่องที่จะตรำกฎหมำยขึ้นใช้บังคับจะต้องค�ำนึงถึงสำระสำคัญ
ดังต่อไปนี้
1. เป็นกรณีที่มีควำมจ�ำเป็นอย่ำงแท้จริงและรัฐธรรมนูญอันเป็นกฎหมำย
สูงสุดบัญญัติให้กระท�ำได้
_17-0315(250-268)12.indd 266 4/27/60 BE 11:57 AM
