Page 49 - เอกสารประกอบการเรียนการสอนวิชาการผลิตพืชไร่

วิธีการปลูกพืชไร่
การปลูกพืชไร่สามารถปลูกได้หลายวิธี แบ่งวิธีการปลูกพืชไร่ตามส่วนขยายพันธุ์ได้ ดังนี้

1. วิธีปลูกพืชไร่ด้วยเมล็ด มีวิธีการปลูก ดังนี้
1. การหว่าน เป็นวิธีดั้งเดิมที่ใช้กันมากเหมาะกับพืชไร่ที่มีเมล็ดขนาดเล็ก มีการเตรียมดินดี ในการ
หว่านจะหว่านเมล็ดให้กระจายเต็มพื้นที่หรือการหว่านให้สม่ าเสมอทั่วทั้งแปลง การปลูกโดยวิธีนี้ค่อนข้างง่าย
สะดวก ไม่ยุ่งยาก ใช้แรงงาน และเวลาน้อย แต่ข้อเสีย คือ สิ้นเปลืองเมล็ดพันธุ์ มีความยุ่งยากในการดูแลรักษา

โดยเฉพาะการก าจัดวัชพืช พืชที่ปลูกโดยการหว่าน ได้แก่ ถั่วเขียว ข้าวนา ข้าวฟ่าง เป็นต้น
2. การปลูกเป็นแถว เป็นวิธีปลูกพืชไร่ที่แนะน าให้ปฏิบัติ เพราะการปฏิบัติดูแลรักษาง่าย สะดวก
และยังสามารถควบคุมจ านวนต้นที่เหมาะสมต่อไร่ได้ ซึ่งปัจจุบันมีเครื่องมือที่ใช้ในการปลูกท าให้การปลูกมี
ความสะดวกรวดเร็วยิ่งขึ้น การปลูกแบบเป็นแถวสามารถปลูกได้ 2 วิธี คือ

1. โรยเป็นแถว การปลูกแบบนี้จะมีระยะระหว่างแถวที่แน่นอน แต่ระยะระหว่างต้นไม่
แน่นอน นิยมปลูกกับพืชไร่ที่มีเมล็ดขนาดเล็ก เช่น ข้าวฟ่าง งา
2. หลอดเป็นหลุม การปลูกแบบนี้จะมีระยะระหว่างแถว และระหว่างหลุมที่แน่นอน เหมาะ
กับพืชไร่ที่มีเมล็ดขนาดใหญ่ เช่น ข้าวโพด ถั่วลิสง ถั่วเหลือง เป็นต้น

เนื่องจากการปลูกด้วยวิธีโรยเป็นแถว และหยอดเป็นหลุม จะมีการกระจายของพืชสม่ าเสมอ ดังนั้น
พืชจึงเจริญเติบโตได้ดี ถูกโรคและแมลงท าอันตรายได้น้อยกว่า ผลผลิตก็ย่อมสูงกว่าการปลูกแบบหว่าน แต่
ค่าใช้จ่ายและแรงงานในการปลูกแบบเป็นแถวจะสูงกว่าแบบหวาน ดังนั้นการจะเลือกปลูกพืชโดยวิธีการใด

นอกจากจะขึ้นอยู่กับชนิดของพืชไร่แล้วยังต้องค านึงถึงทุน แรงงานประกอบด้วย
ในการปลูกพืชไร่ด้วยเมล็ดนั้น หากจะให้พืชขึ้นดีและได้จ านวนต้นตามความต้องการจะต้องค านึงถึง
ปัจจัยต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
1) ความลึกในการปลูก โดยทั่วไปควรปลูกลึกประมาณ 1 – 1.5 เซนติเมตร
2) การสัมผัสของเมล็ดกับดิน การหยอดเมล็ดต้องท าให้เมล็ดสัมผัสกับดินมากที่สุดเท่าที่จะ

ท าได้ แต่ไม่ต้องท าให้แน่นเพราะถ้าดินแน่นจะท าให้หน้าดินเป็นแผ่น ท าให้เมล็ดงอกช้าหรือไม่งอก
3) ระยะปลูกและอัตราปลูกที่เหมาะสม
4) เวลาในการปลูก พืชไร่ส่วนใหญ่ถ้าปลูกช้ากว่าช่วงปลูกที่เหมาะสมแล้ว จะท าให้ผลผลิต

ต่ าลง
2. วิธีการปลูกโดยใช้ส่วนขยายพันธุ์อื่น
การปลูกพืชไร่นอกจากการปลูกโดยใช้เมล็ดแล้วยังสามารถปลูกโดยใช้ส่วนขยายพันธุ์อื่น ๆ ดังนี้
1. การปลูกโดยใช้ท่อนพันธุ์ ท่อนพันธุ์อาจจะตัดมาจากล าต้นโดยตรงหรือท่อนพันธุ์ที่น าไปเพาะช า

จนออกรากก่อนน าไปปลูก นิยมปลูกในอ้อย มันส าปะหลัง การปลูกอาจใช้แรงงานคนหรือเครื่องปลูก โดยปลูก
เป็นหลุมหรือเป็นแถวตามระยะปลูกตามชนิดของพืชไร่
2. การปลูกโดยการเพาะกล้า พืชไร่บางชนิดต้องเพาะกล้าก่อนย้ายน าไปปลูกในแปลงที่เตรียมไว้ เช่น
ยาสูบ ข้าวนาด า การเตรียมดิน เพื่อท าแปลงเพาะกล้าต้องเตรียมดินให้ดี ย่อยดินให้ละเอียด ก าจัดวัชพืช โรค

และแมลง เมื่อกล้าได้ขนาดแล้วจึงย้ายปลูกลงในแปลงตามระยะปลูกที่ก าหนดไว้ตามชนิดของพืชไร่
3. การปลูกโดยติดตาหรือต้นตอตา เช่น การปลูกยางพารา โดยการติดตาในต้นยางพาราที่ปลูกด้วย
เมล็ด ซึ่งจะติดตามเมื่อกล้ายางพาราอายุได้ 8 เดือน หรือการน าต้นตอที่ติดตาเรียบร้อยแล้วไปปลูกในแปลง
ปลูก โดยการขุดหลุมท าให้ดินร่วนแล้วปลูกต้นต่อตาลงไปให้รอยติดตาอยู่เหนือพื้นดิน

เอกสารประกอบการเรียนการสอนวิชาการผลิตพืชไร่ รหัสวิชา 20501 – 2202 หน้า 46