Page 54 - เอกสารประกอบการเรียนการสอนวิชาการผลิตพืชไร่

ท าลายวัชพืชได้อย่างสิ้นซาก แต่อย่างไรก็ตามการควบคุมวัชพืชโดยใช้สารเคมี ถ้าใช้ไม่ถูกต้องอาจเป็นอันตราย
ต่อผู้ใช้ ต่อพืชที่ปลูก ต่อสัตว์รวมทั้งมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมได้

สารเคมีแต่ละชนิดแต่ละประเภทจะมีคุณสมบัติแตกต่างกัน ในการใช้จะต้องมีความรู้ ความเข้าใจ
เกี่ยวกับคุณสมบัติของสารเคมี วิธีการ ตลอดจนข้อควรระมัดระวังจึงจะใช้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และ
ปลอดภัย ซึ่งแนวทางการควบคุมวัชพืชโดยใช้สารเคมีสามารถท าได้ ดังนี้
1. การใช้สารเคมีก่อนปลูกพืช เป็นการใช้สารเคมีพ่นก่อนการเตรียมดิน เพื่อก าจัดวัชพืชที่

ขึ้นอยู่แล้วจึงไถเตรียมดิน หรือใช้สารเคมีพ่นก าจัดวัชพืชแทนการเตรียมดินแล้ว ปลูกพืชเลยจึงจะเป็นการ
เตรียมดินแบบไม่มีการไถพรวนสารเคมีก าจัดวัชพืชที่ใช้ เช่น ไกลโฟเสท พาราควอท
2. การใช้สารเคมีก่อนงอก หรือเกษตรกรนิยม เรียกว่า ยาคุมหญ้า เป็นสารเคมีที่พ่นหลัง
ปลูกพืชก่อนวัชพืชงอกและพืชปลูกยังไม่งอก เป็นการพ่นลงไปในผิวดินโดยตรงสารเคมีพวกนี้จะเข้าไปท าลาย

วัชพืชทางส่วนของเมล็ดรากและยอดอ่อนใต้ดิน ท าให้วัชพืชไม่สามารถงอกโผล่พ้นดินได้ สารเคมีบางชนิดต้อง
ฉีดพ่นในขณะที่ดินมีความชื้นเหมาะสม เช่น อาลาคอร์ (alachlo) อาทราซีน (atrazine) เมโทลาคอร์
(metolachlor)แต่สารเคมีบางชนิดสามารถฉีดพ่นในขณะที่ดินมีความชื้นน้อยได้เช่น อิมาซาพิค (imazapic)
เพนดิเมทาลิน (pendimethalin)

3. การใช้สารเคมีหลังการงอก เกษตรกรนิยมเรียกว่า ยาฆ่าหญ้า เป็นการฉีดพ่นสารเคมี
หลังจากที่วัชพืชงอก เป็นต้นอ่อนหรือต้นโตแล้วก็ได้ สารเคมีมีทั้งแบบการไม่เลือกท าลายและเลือกท าลาย
เฉพาะวัชพืชใบแคบหรือใบกว้าง แต่อย่างไรก็ตามการใช้สารเคมีประเภทนี้ต้องใช้ด้วยความระมัดระวัง เพื่อ

ไม่ให้กระทบกระเทือนต่อพืชปลูก เช่น ทูโฟดี (2, 4 - D)
การใช้สารเคมีในการควบคุมพืชจะมีความแตกต่างกันแล้วแต่ชนิดของพืชไร่ ซึ่งการใช้สารเคมีเพื่อให้
เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ต้องพิจารณาถึงชนิดของพืช และอายุของวัชพืช สภาพดินสภาพแวดล้อม และอัตรา
การใช้ประกอบด้วย จะเห็นได้ว่าการก าจัดวัชพืชมีหลายวิธี การที่เกษตรกรจะเลือกใช้วิธีใดต้องพิจารณา
เปรียบเทียบ-ข้อเสียของแต่ละวิธี เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการก าจัดวัชพืช ไม่มีผลต่อผู้ใช้และสิ่งแวดล้อม

รวมถึงคุ้มค่าต่อการลงทุน

6. การป้องกันก าจัดโรค

โรคเป็นสาเหตุส าคัญที่ท าให้ผลผลิตลดลงอย่างมาก หรืออาจแทบไม่ได้เลย การศึกษาเรื่องโรคพืชไร่
จะท าให้สามารถป้องกันก าจัดได้ทันเวลา หรือลดความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นได้
6.1 โรคพืชไร่ สาเหตุที่ท าให้พืชไร่แสดงอาการผิดปกติหรือเป็นโรคเกิดขึ้นได้ 2 สาเหตุ ดังนี้
1. โรคที่เกิดจากสิ่งไม่มีชีวิตหรือสภาพแวดล้อม เป็นความผิดปกติอันเนื่องมาจากสภาพแวดล้อมที่

ไม่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของพืช ได้แก่
1) การขาดธาตุอาหาร มักพบกับพืชไร่ที่ปลูกในพื้นที่ซ้ าซ้ ากัน ในที่เดิมเป็นเวลานาน และไม่
มีการให้ปุ๋ย หรือในดินเนื้อหยาบและดินทรายเป็นส่วนใหญ่ นอกจากนี้การที่พืชได้รับแร่ธาตุบางชนิดมาก
เกินไปก็อาจเกิดอาการเป็นพิษได้ รวมทั้งอาจท าให้มีปฏิกิริยาต่อต้านธาตุอาหารอื่น ๆ ซึ่งก็เป็นสาเหตุให้พืช

แสดงอาการผิดปกติได้เช่นเดียวกัน
2) ดิน มีสภาพเป็นกรดหรือด่างมากเกินไป ท าให้พืชเจริญเติบโตช้า แคระแกรน สภาพดิน
โดยทั่วไปที่เหมาะสมกับการปลูกพืชไร่ คือ สภาพที่ดินเป็นกลางค่อนข้างไปกรดเล็กน้อย คือระดับ PH 6 - 7.5
เป็นระดับที่พืชสามารถใช้ประโยชน์จากแร่ธาตุต่าง ๆ ในดินได้ดี

เอกสารประกอบการเรียนการสอนวิชาการผลิตพืชไร่ รหัสวิชา 20501 – 2202 หน้า 51