Page 59 - เอกสารประกอบการเรียนการสอนวิชาการผลิตพืชไร่
P. 59
5. การเลือกพื้นที่ปลูก ไม่ควรปลูกพืชในที่เดิมที่เคยเกิดโรคทันที ควรเว้นช่วงปลูกให้นาน หรือควร
เลือกที่ที่ไม่เคยมีโรคเกิดขึ้น จะช่วยลดการเกิดโรคลงได้มาก
6. การเลือกเวลาปลูก ถ้าเลือกเวลาปลูกให้ดี เช่น ถ้าพืชนั้นมักเกิดโรครุนแรงในช่วงฤดูฝน ควร
หลีกเลี่ยงมาปลูกในช่วงปลายฝน เช่น โรคราน้ าค้างในข้าวโพดจะเกิดโรคได้ง่ายในช่วงฤดูฝน ควรเลือกเวลา
ปลูกข้าวโพดในช่วงต้นหรือปลายฝนจะลดปัญหาเกิดโรคได้
7. การปลูกพืชสลับหรือหมุนเวียน จะช่วยป้องกันความเสียหายเนื่องจากโรคพืชบางชนิดได้
โดยเฉพาะเชื้อโรคในดิน แต่ไม่ควรใช้พืชตระกูลเดียวกันปลูกสลับ
8. การขุดต้นที่เป็นโรคเผาท าลาย ในกรณีที่ตรวจพบโรคในแปลงเพียงเล็กน้อยให้ขุดหรือถอนต้นที่เป็น
โรคก าจัดเสีย โดยวิธีการเผาไฟจะสามารถป้องกันการแพร่ระบาดของโรคได้ดีที่สุด
9. การใช้สารเคมีป้องกันก าจัดแมลง เพื่อท าลายแมลงน าเชื้อโรค โรคพืชที่เกิดจากเชื้อไวรัสหรือไฟโต
พลาสมาหลายชนิดมีแมลงเป็นพาหะน าเชื้อโรค การใช้สารเคมีก าจัดแมลงเป็นค้างคราวจะช่วยลดการระบาด
ของโรคได้
10. การป้องกันโรคโดยการพ่นสารป้องกันก าจัดโรคพืชเป็นครั้งคราว การพ่นขึ้นอยู่กับความรุนแรง
ของโรค และการใช้สารป้องกันก าจัดโรคพืชต้องค านึงถึงความปลอดภัยของผู้ใช้ ผู้บริโภค และสิ่งแวดล้อมด้วย
11. การควบคุมโรคพืชโดยชีววิธี เป็นการใช้จุลินทรีย์ที่เป็นปฏิปักษ์ต่อเชื้อสาเหตุโรคพืช สามารถ
ท าลายและยับยั้งการแพร่ระบาดของเชื้อโรคพืชได้ โดยวิธีการแข่งขันการใช้อาหารเพื่อการเจริญเติบโตได้ดีกว่า
การควบคุมโดยโรคพืชโดยชีววิธี เป็นวิธีที่ปลอดภัยทั้งผู้ใช้ ผู้บริโภค และสิ่งแวดล้อม
จะเห็นได้ว่าการควบคุมโรคพืชมีอยู่หลายวิธี การควบคุมโรคพืชที่ได้ผลต้องใช้หลายหลายวิธีผสมผสาน
กัน เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการควบคุมโรค เกษตรกรต้องมีความรู้ ความเข้าใจในการใช้ โดยเฉพาะการใช้
สารเคมีป้องกันก าจัด และการใช้ชีววิธี สิ่งส าคัญต้องค านึงถึงความปลอดภัยของผู้ใช้ ผู้บริโภค และสิ่งแวดล้อม
7. การป้องกันก าจัดแมลง
แมลงศัตรูพืช หมายถึง แมลงเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง ล าตัวเป็นปล้องแบ่งเป็น 3 ส่วน คือ
ส่วนหัว ส่วนอก และส่วนท้อง มีขา 6 ขา บางชนิดมีปีกบางชนิดไม่มีปีก หายใจทางรูข้างล าตัว
7.1 ประเภทของแมลง แมลงที่เข้าท าลายพืชไร่ที่ส าคัญ ๆ โดยแบ่งตามลักษณะการเข้าท าลายของ
แมลงได้ 2 กลุ่ม ดังนี้
7.1.1 แมลงจ าพวกกัดกิน ได้แก่ หนอนผีเสื้อ ตั๊กแตน ด้วงปีกแข็ง แมลงพวกนี้มีปากแบบ
กัดกิน (chewing) ท าลายส่วนต่าง ๆ ของพืช ท าให้พืชขาดส่วนสังเคราะห์แสง หรือขาดที่สะสมอาหาร หรือ
ขาดยอดอ่อนส าหรับการเจริญเติบโตต่อไป
7.1.2 แมลงจ าพวกดูดกินน้ าเลี้ยง ได้แก่ เพลี้ยอ่อน เพลี้ยกระโดด เพลี้ยจั๊กจั่น และมวน
ต่าง ๆ แมลงจ าพวกนี้มีปากแบบดูด (sucking) สามารถแทงและดูดน้ าเลี้ยงจากใบ ยอดอ่อน กิ่ง ล าต้น ดอก
หรือ ผล ท าให้ส่วนต่าง ๆ ของพืชที่ถูกดูดกินน้ าเลี้ยงมีรอยไหม้ ใบม้วนเหี่ยว ไม่เจริญเติบโต หรือแคระแกร็น
และนอกจากนี้แมลงจ าพวกนี้ยังเป็นสาเหตุส าคัญของการถ่ายทอดและแพร่กระจายโรคพืชที่มีเชื้อไวรัสเป็น
สาเหตุอีกด้วย
7.2 วิธีป้องกันและก าจัดแมลงศัตรูพืช แบ่งออกได้ 5 วิธี คือ
7.2.1 วิธีทางเขตกรรม เช่น การปลูกพืชหมุนเวียน, การท าความสะอาดแปลงปลูก, ก าหนด
ระยะเวลาการเพาะปลูก, การตัดแต่งต้นพืช
เอกสารประกอบการเรียนการสอนวิชาการผลิตพืชไร่ รหัสวิชา 20501 – 2202 หน้า 56
