Page 172 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

3 Części

mowy

d) Podobieństwa między formami czasownikowymi
Similitudes entre certaines formes verbales

321 Charakterystyczną cechą odmiany czasowników jest podobieństwo pomiędzy niektó-
rymi ich formami.
322 Podobieństwo takie wykazują formy drugiej osoby liczby pojedynczej présent i impé-
ratif. W przypadku czasowników zakończonych na -er oraz niektórych czasowników
o
zakończonych na -ir (assaillir, couvrir, cueillir itd.: § 314 1 ) różnicę między indicatif
a impératif stanowi brak -s na końcu czasownika w drugiej osobie liczby pojedynczej
impératif (-s pojawia się wyjątkowo przed zaimkami en, y, jeśli nie występuje po nich
bezokolicznik):
Tu finis. Finis. Tu reçois. Reçois. Tu rends. Rends.
Ale: Tu aimes. Aime.

323 Formy pierwszej i drugiej osoby liczby mnogiej présent i impératif są identyczne.
Wyjątek stanowią czasowniki être i avoir (które zapożyczają formy od analogicznych
form subjonctif), savoir i vouloir:
Nous aimons. Aimons. Vous aimez. Aimez.
Ale: Que nous ayons. Ayons. Que vous ayez. Ayez.
Que nous soyons. Soyons. Que vous soyez. Soyez.
Nous savons, que nous sachions, sachons. Vous voulez, que vous vouliez, voulez ou
veuillez.

324 Identyczny temat zachowują formy liczby mnogiej présent, impératif, subjonctif,
imparfait oraz participe présent (wyjątek stanowi kilka czasowników: faire, savoir,
vouloir, pouvoir…):
Nous recevons. Recevons. Que nous recevions. Nous recevions. Recevant.
Nous plaignons. Plaignons. Que nous plaignions. Nous plaignions. Plaignant.
325 Przed dodaniem końcówki -se pierwsza osoba liczby pojedynczej subjonctif impar-
fait jest identyczna z formą drugiej osoby liczby pojedynczej passé simple:
Tu aimas. Que j’aimas-se. Tu pris. Que je pris-se.
Tu reçus. Que je reçus-se. Tu vins. Que je vins-se.

326 Dla futur simple i conditionnel présent tematem, do którego dodajemy końcówki
(odpowiednio -ai, ‑as, ‑a, ‑ons, ‑ez, ‑ont dla futur simple oraz -ais, ‑ais, ‑ait, ‑ions, ‑iez,
‑aient dla conditionnel présent) jest z reguły bezokolicznik:
J’aimer-ai, tu aimer-as… J’aimer-ais, tu aimer-ais…
Je finir-ai, tu finir-as… Je finir-ais, tu finir-ais…

UWAGI
1. W przypadku czasowników nienależących do pierwszej grupy zmiany w obrębie tematu
występują stosunkowo często: Ten-ir, je tiendr-ai, je tiendr-ais. Sav-oir, je saur-ai, je saur-ais.
Pouv-oir, je pourr-ai, je pourr-ais.
2. W czasownikach zakończonych na -re końcowe -e z bezokolicznika zostaje zastąpione
końcówkami -ai, ‑as… lub -ais, ‑ais…: Rendre, je rendr-ai, je rendr-ais.

172