Page 175 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

6. Czasownik

b) Béni, bénie używane jest:
o
1 gdy wyraz nie odnosi się do słownictwa liturgicznego:
C’était le jour béni de ton premier baiser. (S. Mallarmé) (Był to błogosławiony dzień
twego pierwszego pocałunku.)
J’ai ressenti au contraire un sentiment de force et d’accomplissement. Le même qu’hier,
quand elle a affronté et béni sa sœur. Pourquoi béni ? C’est le mot qui jaillit de ses
entrailles. (H. Bauchau)
Ce roi est béni par son peuple. (É. Littré)
o
2 gdy odnosi się do słownictwa liturgicznego, ale dotyczy osób i funkcjonuje w zdaniu
jako czasownik¹:
Le prêtre a béni les cierges. (Ksiądz pobłogosławił gromnice.)
Le mariage a été béni.
Un chapelet béni par le pape. (M. Barrès)

334 Czasownik fleurir, użyty w znaczeniu dosłownym, przyjmuje w imparfait formę fleu‑
rissais, natomiast w participe présent lub gdy występuje jako przymiotnik odczasow-
nikowy – fleurissant:
Les pommiers fleurissaient. (Jabłonie kwitły.)
Un pré plein d’herbe et fleurissant. (J. de La Fontaine)
Użyty w znaczeniu przenośnym, jako „prosperować, miewać się dobrze”, przyjmuje
często formę florissait w imparfait oraz florissant w participe présent lub gdy występuje
jako przymiotnik odczasownikowy:
Une santé florissante. (Kwitnące zdrowie.)
Les sciences et les beaux-arts fleurissaient lub florissaient sous le règne de ce prince.
(Akademia Francuska)
Dans le cours d’un règne florissant. (J. Racine)

335 Czasownik haïr traci znak tréma w présent i w impératif:
Je hais [ʒəɛ], tu hais, il hait. Hais.

W passé simple oraz w subjonctif imparfait, z powodu znaku tréma, nie występuje
akcent circonflexe: nous haïmes, vous haïtes, qu’il haït [ai] (formy mało używane).

Czasowniki zakończone na -oir i na -re

336 Formy participe passé dû, redû, mû, crû (croître), recrû (recroître) przyjmują akcent
circonflexe tylko w rodzaju męskim liczby pojedynczej:
L’honneur dû. Mû par l’intérêt. La rivière a crû.
Ale: La somme due. Ils sont mus par l’intérêt.

UWAGA
Dû w funkcji rzeczownika zachowuje akcent circonflexe: Je réclame mon dû.
Bez akcentu circonflexe piszemy: accru, décru, ému, indu, promu, recru (ten ostatni w znaczeniu
„bardzo zmęczony, wyczerpany”).

1. Bénit w odniesieniu do obrzędu poświęcenia może występować jako czasownik, jednak wyłącznie
w stronie biernej: Les drapeaux ont été bénits. (Akademia Francuska)

175