Page 39 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

A. Podstawowe pojęcia

A. PODSTAWOWE POJĘCIA

1. Zdanie La phrase

39 Myślimy i komunikujemy się nie za pomocą pojedynczych słów, ale zbiorów wyrazów;
każdy z tych zbiorów, uporządkowanych na poziomie logicznym i gramatycznym,
nazywany jest zdaniem.
Zdania dzielimy na pojedyncze i złożone.

a) Zdanie pojedyncze La phrase simple

40 Części składowe
Zdanie pojedyncze informuje nas o tym, co dana osoba bądź przedmiot:
czynią lub czemu są poddani:
Le chien aboie. L’arbre est abattu par le bûcheron.
(Pies szczeka. Drzewo jest ścinane przez drwala.)
kim lub czym są:
L’or est un métal. Notre chef sera Marie.
(Złoto jest metalem. Naszą szefową będzie Marie.)
w jakim stanie się znajdują, jakie mają właściwości:
Mon père est malade. Le ciel est bleu.
(Mój ojciec jest chory. Niebo jest błękitne.)

W zbiorze wyrazów, jaki tworzy zdanie pojedyncze:
a) orzeczenie (verbe) jest podstawowym elementem, do którego pośrednio bądź
bezpośrednio dołączamy słowa tworzące pewną całość;
b) podmiotem (sujet) nazywamy osobę bądź przedmiot, o których mowa, co do których
wyrażana jest informacja o tym, co robią lub czemu są poddani, lub kim/czym są;
c) orzecznik (attribut) – jak sama nazwa wskazuje, „orzeka” o rodzaju, naturze lub
stanie podmiotu za pomocą czasownika (orzeczenia).

Zdanie pojedyncze ma jedno orzeczenie, jest to więc autonomiczne wypowie-
dzenie, przekazujące pewną całościową treść (znaczenie) i zawierające co najmniej
jeden czasownik w formie osobowej. Jest ono zatem logicznym połączeniem słów
odnoszących się bezpośrednio bądź pośrednio do czasownika, przez które wyrażane
są stan, ocena, chęć, wrażenie, odczucie itp.
La neige tombe. (Śnieg pada.)
L’homme est mortel. (Człowiek jest śmiertelny.)
Le ministre a récompensé les gagnants du concours.
Qu’il parle !
J’ai froid.

39