Page 244 - Thai Heritage from Space_ebook

่
ลุ่มน�้าป่ าสัก...ทีตั้ง “เมืองศรีเทพ” และ “เมืองราด” ศรีเทพ (1)
อ�าเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์
แม่น�้าปาสักไหลผ่านที่ราบในหุบเขาที่มีขอบเขตเป็นแนวตรงยาว บริเวณลุ่มแม่น�้าป่าสักได้พบหลักฐานก�าแพงเมือง-คูเมืองในบริเวณเดลต้า
ในแนวเหนือ-ใต้ มีสภาพธรณีวิทยาแสดงถึงการทรุดตัวของแผ่นดินแบบกราเบน สระบุรี ได้แก่ เมืองศรีเทพ (1) เมืองซับจ�าปา (2) เมืองไผ่ล้อม (3) และเมืองท่าวัด
บริเวณลุ่มน�้าตอนล่างในพื้นที่จังหวัดลพบุรี รองรับด้วยหินภูเขาไฟและที่ลุ่มกว้าง (4) ตามแนวชายฝั่งชะวากทะเลเดิมสมัยทวารวดี-ฟูนัน และตามแนว
ต่อเนื่องกับภูมิประเทศเนินเขาและที่ราบเป็นระดับลานตะพักจนถึงที่ราบและ เส้นทางคมนาคมลึกเข้าไปในแผ่นดินจากที่ราบเจ้าพระยาสู่ที่ราบสูงโคราช คือ
สันปันน�้าระหว่างที่ราบเจ้าพระยาและที่ราบสูงโคราชบริเวณปากช่องและเขาใหญ่ “เมืองศรีเทพ” เป็นเมืองที่มีความส�าคัญและเป็นที่รู้จักกันมากที่สุดในลุ่มน�้าป่าสัก
ปัจจุบันแม่น�้าป่าสักถูกปิดกั้นตามโครงการพระราชด�าริ เขื่อน “ป่าสักชลสิทธิ์” เป็น ตั้งอยู่บนแม่น�้าป่าสักทางทิศใต้ของ “เมืองเพชรบูรณ์” ที่อ�าเภอเมืองฯ จังหวัด
อ่างเก็บน�้าสรรพประโยชน์รวมทั้งป้องกันน�้าท่วมและลดอุทกภัยในฤดูน�้าหลากจาก เพชรบูรณ์ซึ่งเป็นอีกเมืองหนึ่งที่เป็นความภูมิใจของคนท้องถิ่นในฐานะที่เชื่อว่าเป็น
แม่น�้าป่าสัก ระบายน�้าสู่ที่ราบตะกอนรูปพัดสระบุรีและที่ราบชายฝั่งทะเลเดิมลงสู่ เมืองแห่งพ่อขุนผาเมือง พระสหายร่วมรบกับพ่อขุนศรีอินทราทิตย์ในการขับไล่
แม่น�้าเจ้าพระยา ที่อ�าเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ขอมสบาดโขลญล�าพง และสร้างเมืองสุโขทัย ต่อมาภายหลังสถาปนาตนเป็น
“เจ้าเมืองราด” (เมืองเพชรบูรณ์)

17 ํ 40’ N 17 ํ 40’ N
102 ํ 04’ E 102 ํ 04’ E

15 ํ 27’ N
101 ํ 07’ E

ไผ่ล้อม (3)
อ�าเภอเสาไห้ จังหวัดสระบุรี

เพชรบูรณ์ เพชรบูรณ์

แม่นํา้ป่าสัก
ศรีเทพ (1) แม่นํา้ป่าสัก ศรีเทพ (1)

14 ํ 32’ N
ซับจําปา (2) ซับจําปา (2) 100 ํ 51’ E

ไผ่ล้อม (3) ไผ่ล้อม (3)
ลพบุรี ลพบุรี
ท่าวัด (4) ท่าวัด (4)
อยุธยา อยุธยา

นครนายก แม่นํ้าเจ้าพระยา นครนายก

แม่นํ้าเจ้าพระยา
แม่นํ้า
แม่นํ้า
กรุงเทพฯ บางปะกง N กรุงเทพฯ บางปะกง N

13 ํ 21’ N 13 ํ 21’ N
100 ํ 25’ E อ่าวไทย 30 km. 100 ํ 25’ E อ่าวไทย 30 km.

230 230 l