Page 77 - 012สังคมศึกษา-สค21001

69

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวทรงมีแนวความคิดในการปฏิรูปการปกครอง 3 ประการ คือ

1. การรวมอํานาจเขาสูสวนกลางมากขึ้นทั้งนี้เพื่อมิใหชาติตะวันตกอางเอาดินแดนไปยึดครองอีก

ถาอํานาจของรัฐบาลกลางแผไปถึงอาณาเขตใดก็เปนการยืนยันวาเปนอาณาเขตของประเทศไทย

2. การศาลและกฎหมายที่มีมาตรฐานจากการยอมเสียสิทธิสภาพนอกอาณาเขตในรัชกาลที่ 4

เปนเพราะประเทศอาณานิคมอางวาศาลไทยไมมีคุณภาพ ไมไดมาตรฐาน ดังนั้น รัชกาลที่ 5 จึงทรง

พระราชดําริที่จะปรับปรุงการศาลยุติธรรมและกฎหมายไทยใหเปนสากลมากขึ้น

3. การพัฒนาประเทศพระองคทรงริเริ่มนําสิ่งใหม ๆ เขามาใชเพื่อพัฒนาประเทศในดานตาง ๆ

เชน สรางถนน ขุดคูคลอง จัดใหมีการปกครองไฟฟา ไปรษณีย โทรเลข รถไฟ เปนตน

การปฏิรูปการปกครองของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวไดกอใหเกิดการจัดระเบียบ

การปกครองที่สําคัญ จําแนกได 3 สวนคือ

1. การปกครองสวนกลาง

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวยังทรงแตงตั้ง "สภาที่ปรึกษาในพระองค" ซึ่งตอมาได

เปลี่ยนเปน "รัฐมนตรีสภา" ประกอบดวย เสนาบดี หรือผูแทนกับผูที่โปรดเกลาฯ แตงตั้ง รวมกันไมนอยกวา
12 คนจุดประสงคเพื่อใหเปนที่ปรึกษาและคอยทัดทานอํานาจพระมหากษัตริย แตการปฏิบัติหนาที่ของสภา

ดังกลาวไมไดบรรลุจุดประสงคที่ทรงหวังไวเพราะสมาชิกสวนใหญไมกลาโตแยงพระราชดําริ คณะที่ปรึกษา
สวนใหญมักพอใจที่จะปฏิบัติตามมากกวาที่จะแสดงความคิดเห็น นอกจากนี้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา

เจาอยูหัว ยังทรงแตงตั้ง "องคมนตรีสภา" ขึ้นอีก ประกอบดวยสมาชิกเมื่อแรกตั้งถึง 49 คน มีทั้งสามัญชน

ตั้งแตชั้นหลวงถึงเจาพระยา และพระราชวงศองคมนตรี สภานี้อยูในฐานะรองจากรัฐมนตรีสภา เพราะ

ขอความที่ปรึกษาและตกลงกันในองคมนตรีสภาแลวจะตองนําเขาที่ประชุมรัฐมนตรีสภากอน จากนั้นจึงเสนอ

ตอเสนาบดีกระทรวงตาง ๆ

การปรับปรุงการบริหารราชการในสวนกลางของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวรัชกาล

ที่ 5 คือ ทรงยกเลิกตําแหนงอัครเสนาบดี 2 ตําแหนง คือ สมุหกลาโหม และสมุหนายกรวมทั้งจตุสดมภ

โดยแบงการบริหารราชการออกเปนกระทรวงตามแบบอารยประเทศและใหมีเสนาบดีเปนผูวาการแตละ

กระทรวง กระทรวงที่ตั้งขึ้นทั้งหมด เมื่อ พ.ศ. 2435 มี 12 กระทรวง คือ

1. กระทรวงมหาดไทย มีอํานาจหนาที่บังคับบัญชาหัวเมืองฝายเหนือและเมืองลาวทั้งหมด

2. กระทรวงกลาโหม มีอํานาจหนาที่บังคับบัญชาหัวเมืองฝายใต หัวเมืองฝายตะวันออก ตะวันตก

และหัวเมืองมลายู ประเทศราช ตอมา พ.ศ. 2437 กระทรวงกลาโหมทําหนาที่บังคับบัญชาฝายทหารอยาง

เดียว สวนการปกครองหัวเมืองทั้งหมดอยูในความควบคุมดูแลของกระทรวงมหาดไทย