Page 53 - SutDunyasi_S63_Neat
P. 53

“Pankreatik Kolesterol Ester Hidrolaz (Kolesterol
                                                                                         Esteraz)” tarafından hidrolize edilirler. Böylece
                                                                                         kolesterol ve serbest yağ asitleri meydana gelir.
                                                                                         Kolesterol ester hidrolaz aktivitesi safra tuzları
                                                                                         varlığında artar.

        Ağız, oral kavite               Parodis bezi                   Tükrük            4. (pro) Fosfolipaz A2 ve Fosfataz;
                   Dil                                                 bezleri           fosfolipidlerden yağ asitlerinin hidrolizini sağlar.
                                        Sublingual bezler                                Gliserol-3-fosforil kolin, gliserol-3-fosforil
Yemek borusu                            Submandibular                                    etanolamin, gliserol-3-fosforil serin gibi ara
   (Özofagus)                                                                            ürünler oluşturur. Fosfodiesteraz, fosfolipiddeki
                                                  bezler                                 amino alkolü ayırır, fosfataz da fosfatı ayırır ve
 Karaciğer                                                                               gliserolü serbestleştirir.
   Safra kesesi                                                        Farinks           5. Kolipaz; lipazın safra asitlerinin etkisiyle
   İnce barsaklar:                                                     Mide              inaktivasyondan korunmasını sağlar. Ko-lipaz,
  - Duodenum                                                           Pankreas          misellerin iç yüzüne bağlanır ve lipazın yüksek
    - Jejunum                                                          Dalak             affinite ile bağlanabileceği bir yer oluşturur.
       - Ileum                                                                           6. Tripsin (ojen); peptidlerin parçalanmasını ve
                                                                       Kalın barsaklar:  diğer enzimlerin aktivasyonunu sağlar.
          Anüs                                                         Transvers kolon   7. Kimotripsin (ojen) (pro); Kimotripsin, bir
                                                                                         endopeptidazdır; aktif merkezinde serin histidin
                                                                       İnen kolon        ve aspartat bulunur. Kimotripsin, peptonlardaki
                                                                                         fenilalanin, tirozin, lösin ve triptofanın
                                                                       Çıkan kolon       oluşturduğu peptit bağlarını parçalar.
                                                                                         8. Elastaz. (pro) elastaz; elastindeki nötral
                                                                       Cecum             alifatik zincirli amino asitlerin oluşturduğu peptit
                                                                       Sigmoid kolon     bağlarını parçalar.
                                                                       Rektum
                                                                       Apendiks

                                                                       Anal kanal        9. Karboksipeptidaz A, bir ekzopeptidazdır;
                                                                                         oligopeptitlerin karboksil ucunda aromatik ve
Şekil 1: İnsan sindirim sistemi                                                          alifatik zincirli nötral amino asitlerin oluşturduğu

duedonuma boşalan asit kimusun nötralize edilmesinde önemli                              peptit bağlarını ve dipeptitleri parçalar.
rol oynayan bikarbonat iyonları da bol miktarda bulunur.
Pankreas sıvısı plazma ile eşdeğer Na+ ve K+ iyonu içerir.             10. Karboksipeptidaz B, bir ekzopeptidazdır; oligopeptitlerin
HCO3- konsantrasyonu plazma konsantrasyonunun yaklaşık 5               karboksil ucunda arjinin ve lizin gibi bazik amino asitlerin
katıdır.                                                               oluşturduğu peptit bağlarını parçalar.

Pankreas salgı hızı; yemekler arasında dinlenim durumunda              11. Aminopeptidaz; oligopeptitlerin amino ucundaki peptit
0.2-0.3 ml/ dk, sekretin stimülasyonu ve muhtemelen normal             bağlarını ve dipeptitleri parçalar.

bir yemeği takiben 3.5-4 ml/ dk, akım hızı arttıkça HCO3- 12. Diğerleri; glikoproteinler, tripsin inhibitörü, kallikrein,
konsantrasyonu artar (50-140 m Eq/It).                                 lizozomal enzimler, nükleazlar (RNAaz, DNAaz),

Asitli kimusun duedonuma geçmesi sekretin salınmasına neden immünoglobülinler vb.
olur. HCO3- salgılanır. Yağlı besinler duedonumdan CCK Proteolitik enzimler arasında en önemlileri tripsin, kimotripsin,
salınımına neden olur. CCK gastrinin mide motilitilesini arttırıcı karboksipolipeptidazdır. Pankreastan salgılanan proteolitik
etkisini yarışmalı olarak inhibe eder.                                 enzimler ilk sentez edildiklerinde inaktiftir.

- Yağlı besinler ve karbonhidratlar GIP (gastrin inhibe edici          Safra ve fonksiyonları:
peptid) salımına neden olur.                                           Safra salgısı içerisinde safra tuzları, kolesterol, lesitin, bikarbonat,
Pankreastan salgılanan başlıca enzimler:                               safra pigmentleri ve eser elementler bulunur. Safra tuzları,
1. Amilaz; karbonhidratların parçalanması için gerekli esas            misel (miçel) oluşturarak monogliserit ve yağ asidi emilimini
enzimdir. Nişasta, glikojen, ve diğer karbonhidratları disakkarid      sağlar. Yağ emilimi için gereklidirler, yağları emülsifiye ederler.
ve trisakkaridlere parçalar.                                           Yağda çözünen ADEK vitaminlerinin emilimi için gereklidirler.
2. Lipaz; esteraz etkisine sahip pankreatik lipaz enzimi               Vücuttan bazı zararlı maddelerin atılma yoludur. (Bilirubin,
triaçilgeliserolun 1 ve 3 karbonlarına bağlı yağ asitlerini hidrolize  ilaçlar)
eder, nötral yağları yağ asitleri ve monogliseritlere parçalar.        Kenodeoksikolik asit ve kolik asit primer safra asitleridir. Bu
3. Pankreatik Kolesterol Ester Hidrolaz; kolesterol esterlerin         iki safra asidi karaciğerde glisin ve taurinle konjuge edilir ve
yıkımını regüle eder. Diyetle alınan kolesterolün büyük bir            katyonlarla özelliklede Na+ ile safra tuzlarını meydana getirirler.
kısmı serbest (non-esterifiye) formdadır. Kolesterol esterleri         Safra tuzları duedonumdan gastrointestinal kanala girer, ileumun
                                                                       son kısımlarından absorbe olur. Sekonder safra asitleri barsak

                                                                                                                       OCAK-ŞUBAT 2017 53
   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57   58