Page 7 - MODUL 1
P. 7
SINOM 3
(Wedhatama, Mangkunagara IV)
Saben mendra saking wisma
lelana laladan sepi
ngingsep sepuhing supana
mrih pana pranaweng kapti
titising tyas marsudi
mardawaning budya tulus
mesu reh kasudarman
neng tepining jalanidhi
sruning brata kataman wahyu jatmika.
GANCARAN (Jawa)
Saben metu saka omah, tumuju ing papan sepi adoh saka hawa napsu, mersudi
ngelmu luhur, supaya cetha kang dadi gegayuhaning urip. Ati kudu duwe tekad tansah
ngupadi kanthi tekun, marsudi akal pikiran lan ngendhaleni rasa tresna asih, mapan ing
tepining samodra ngajak entuk kanugrahan saka Gusti.
PROSA (Indonesia)
Setiap pergi meninggalkan istana. Berkelana ke tempat sunyi. Mencari pelbagai
tingkatan ilmu yang baik. Agar tercapai yang dituju. Maksud hati mencapai. Kelembutan
hati yang utama. Memeras kemampuannya dalam hal menghayati cinta kasih. Di tepi
samodra. Kerasnya atau genturnya bertapa mendapatkan wahyu atau anugerah Illahi’.
1. Paugerane tembang Sinom ing dhuwur yaiku
guru gatra : 9
guru wilangan : 8, 8, 8, 8, 7, 8, 7, 8, 12
guru lagu : a, i, a, i, i, u, a, i, a
2. Tembang macapat Sinom ing dhuwur nduweni watak grapyak, renyah, semangat,
luwes, gampang srawung.
3. Tembung-tembung lan tegese
nulada : nirua
laku utama : tumindak kang becik
pasamuan : pasrawungan (pertemuan)
mangsa : wektu, wayah
lelana : ngumbara, lelungan
teki-teki : tapa brata
nggayuh : nggayuh, nggoleki
kayun : urip
eninging tyas : weninging ati
sanityasa : tansah (selalu)
nendra : turu
mendra : metu, lunga
wisma : omah
ngingsep : nggolek
sepuhing supana : ngelmu luhur, ngelmu kang utama
7
BAHASA JAWA - SMA/MA - Kelas X Semester Genap