Page 143 - ทักษะการเรียนรู้ (ทร21001) ม.ต้น
P. 143
135
เช่นนี้ต้องรู้จักคิด รู้จักใช้สติปัญญา รู้จักตัวเอง รู้จักธรรมชาติ สังคมสิ่งแวดล้อมเป็นอย่างดี มีความรอบรู้
ที่จะแสวงหาข้อมูลมาประกอบการคิด การวิเคราะห์ของตนเองได้
คิดเป็น นอกจากจะเป็นความเชื่อในหลักความเป็นจริงตามธรรมชาติของมนุษย์ดังกล่าวแล้ว
คิดเป็นยังเป็นหลักการและแนวคิดส าคัญในการจัดด าเนินโครงการต่าง ๆ ทางการศึกษาผู้ใหญ่ การศึกษา
นอกโรงเรียนตั้งแต่ในอดีตที่ผ่านมาถึงปัจจุบัน โดยเฉพาะในเรื่องของความเป็นธรรมชาติ ความเรียบง่าย
ที่หลากหลาย มีข้อมูลให้พิจารณาทั้งด้านบวกและด้านลบ มีประเด็นให้คิด วิเคราะห์ แสวงหาเหตุผลใน
การหาค าตอบที่เหมาะสมให้กับตนเองและชุมชน
คิดเป็น นอกจากจะเป็นหลักในการด าเนินโครงการการศึกษาผู้ใหญ่ การศึกษานอก
โรงเรียนแล้ว ยังเป็นหลักคิดและแนวทางในการด าเนินชีวิตประจ าวันของคนท างานการศึกษานอก
โรงเรียนและบุคคลทั่วไป เป็นต้นว่า การเคารพในคุณค่าของความเป็นมนุษย์ของคนอย่างเท่าเทียมกัน
การท าตัวเป็นคนเรียบง่าย ไม่มีอัตตายึดเหนี่ยวจนไม่รับฟังความคิดของผู้อื่น รวมทั้งการมีทักษะการ
เรียนรู้เพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตด้วย
จากการที่คิดเป็น เป็นทั้งความเชื่อในหลักความเป็นจริงของมนุษย์ เป็นทั้งหลักการ
แนวคิด และทิศทางการด าเนินกิจกรรมและโครงการต่าง ๆ ของ กศน. และเป็นพื้นฐานที่ส าคัญในวิถีการ
ด าเนินชีวิตของบุคคลทั่วไป รวมทั้งเป็นการส่งเสริมให้มีทักษะการเรียนรู้เพื่อการเรียนรู้ตลอดชีวิตใน
อนาคต คิดเป็นจึงเป็นที่ยอมรับและก าหนดให้เป็น “ปรัชญาคิดเป็น” หรือปรัชญาการศึกษานอกโรงเรียนที่
เหมาะสมกับความเป็น กศน. เป็นอย่างยิ่ง
2.3 กระบวนการและขั้นตอนการแก้ปัญหาของคนคิดเป็น
คนคิดเป็นเชื่อว่าทุกข์หรือปัญหาเป็นความจริงตามธรรมชาติที่เกิดขึ้นได้ก็สามารถแก้ไขได้
ถ้ารู้จักแสวงหาข้อมูลที่หลากหลายและพอเพียงอย่างน้อย 3 ด้าน คือ ข้อมูลทางวิชาการ ข้อมูลเกี่ยวกับ
สภาวะแวดล้อมทางสังคมในวิถีชีวิต วิถีวัฒนธรรมประเพณี วิถีคุณธรรมจริยธรรม และข้อมูลที่เกี่ยวกับ
ตนเอง รู้จักตนเองอย่างถ่องแท้ ซึ่งครอบคลุมถึงการพึ่งพาตนเองและความพอเพียง พอประมาณ
มาวิเคราะห์และสังเคราะห์ประกอบการคิดและการตัดสินใจแก้ปัญหา คนคิดเป็นจะเผชิญกับทุกข์หรือ
ปัญหาอย่างรู้เท่าทัน มีสติไตร่ตรองอย่างละเอียดรอบคอบในการเลือกวิธีการแก้ปัญหาและตัดสินใจ
แก้ปัญหาตามวิธีการที่เลือกแล้วว่าดีที่สุด ก็จะมีความพอใจและเต็มใจรับผิดชอบกับผลการตัดสินใจ
เช่นนั้น อย่างไรก็ตาม สังคมในยุคโลกาภิวัตน์เป็นสังคมแห่งการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วและรุนแรง ปัญหา
ก็เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ทุกข์ก็เกิดขึ้น ด ารงอยู่ และดับไป หรือเปลี่ยนโฉมหน้าไปตามกาลสมัย
กระบวนทัศน์ในการดับทุกข์ก็ต้องพัฒนารูปแบบให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงเหล่านั้นอยู่ตลอดเวลาให้
เหมาะสมกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปด้วย กระบวนการดับทุกข์หรือแก้ปัญหาก็จะหมุนเวียนมา
จนกว่าจะพอใจอีกเป็นเช่นนี้อยู่อย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต
