Page 69 - STAV broj 288
P. 69
imati plave oči, samo su dio pjesnikovog
repertoara u ovom izboru.
Subjekt Burdžovićeve poezije zor-
no potvrđuje da u životu – za razliku
od gramatike – ne postoje samo tri lica,
dapače da se ispod naoko nedužnog Ja
mogu kriti čitavi svjetovi. Taj subjekt,
naime, istovremeno provodi kritičku mi-
mezu svakodnevice i samokritičko pro-
pitivanje vlastite doživljajnosti. Njegova
je raspršenost, među inim, signalizirana
u nekim pjesmama dijalogom različitih
subjekata, te ludičkim povezivanjem tzv.
visokih i niskih motiva i kategorija. On
zapravo nastoji dedramatizirati stvarnost
i svoju poziciju u njoj, a pritom iskazi-
vačku lahkoću nadrediti nekadašnjem
grču. Neposredno iskustvo prati, daka-
ko, i prikladan govorni idiom. Iako je u
pojedinim pjesmama posve jasno da je
Burdžovićev subjekt bitno teatraliziran,
veseli njegova sklonost osporavanju ina-
če tako tipične ravnodušnosti i pratećeg
joj osjećaja nemoći.
Od brojnih motiva kojima se Burdžo-
vić bavi bitniji su opsjednutost smrću i
potraga za svojom sudbinom. Mi zapra-
vo pratimo rascjep jedne ličnosti, koji se
bazira na levitiranju između dvaju prin-
cipa života – realnog i fikcionalnog, a
dvojnik je zastupnik jedne od ovih dviju
kategorija. Temu dvojništva Burdžović
ne svodi na crno-bijelu sliku pozitivnog
i negativnog tretmana čovjeka.
U pozadini ovog slutimo i njemač-
ko vjerovanje da svaki čovjek ima svog
dvojnika i da, kad ga ugleda, znači da je
smrt blizu. Cjelokupna halucinacija za-
pravo jeste priprema na smrt, a kušanje
se tiče izbora puta na dobru ili lošu stra-
nu, tj. u pakao ili raj. Ona uvodi lirski
subjekt u simboličku smrt. Snovi i ha-
lucinacije bit će odigravani na prostoru
nerealnog, a njezini akteri postat će ljudi
iz prošlosti – mrtvi.
Otkud potreba za ovakvom provo-
kacijom? Odgovor je nedvosmislen:
Redaju se pred čitaočevim širom otvorenim očima detalji ona nastaje iz revolta, ona je ta koja
nagriza ideološku dominaciju. Provo-
koji oblikuju jednog od glavnih likova, doduše umnožen lik kacija je, znao je i Majakovski, “šamar
kao u konkavnim ogledalima, ove poezije, gospođu Evropu, društvenom ukusu”, ona je neophodno
sredstvo za kojim obavezno poseže
gospođicu Evropu, “djevicu” Evropu, kurvu Evropu, gaduru svaka obespravljenost. Ako aktuelne
Evropu; iskompleksirani supružnici i ljubavnici, javne kuće političke ideologije stvaraju sopstvenu
mitologiju kao metafizičko utočište,
za kupovinu brzog i jeftinog zadovoljstva, mitovi o Nijemcima onda je naša predstava o “Kurvi Evro-
i Jevrejima, djevojke s kokošijim grudima, neonacisti pi” fantom slobode. Ne postoje stvari,
poručuje nam Burdžović, o kojima ne
što marširaju podignutih glava i pale trudne Turkinje, možemo govoriti, a vrijeme u kom to
Afganistanci, Romi, Rumuni, Albanci, Crnogorci, Italijani, činimo jeste hronologija oslobođeno-
sti. Burdžovićevu Revoluciju i njenu
Tajlanđani, Nigerijci, konglomerat rasa, navika i uvjerenja, kopilad vidimo i kao ono što posjeduje
ophrvani snom da će i oni jednog dana “imati plave oči”, eventualnu artističku autonomiju, ali
i kao svjesno anticipiranje jednog ne-
samo su dio pjesnikovog repertora u ovom izboru stalog svijeta. n
STAV 10/9/2020 69
