Page 117 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik
P. 117
K.P.Magnitskiy oziq moddalar miqdorini barg yoki uning bandidan
siqib olingan shira asosida aniqlash tarafdori hisoblanadi. Shiraga turli
reaktivlar qо‘shiladi va rangning о‘zgarishi asosida u yoki bu element
miqdori tо‘g‘risida xulosa chiqariladi. «Rangli dog‘»lar shkalasidan foydalanib,
bir paytning о‘zida о‘simliklarning 5 ta element-N, P, K, Mg va Cl ga extiyoji
aniqlanadi. Shirani dalaning о‘zida tahlil qilish uchun K.P.Magnitskiy
tomonidan о‘z ichiga zarur reaktiv va moslamalarni olgan dala laboratoriyasi
yaratilgan.
V.V.Serling usulida tahlillar о‘simlik tana qismlarining (poya, barg)
kо‘ndalang kesimida amalga oshiriladi. U yaratgan asbob yordamida о‘simlik
tarkibidagi nitratlar, fosfor va kaliy miqdori aniqlanadi.
Nigohiy tashxisda о‘simliklarning oziq elementlarga ehtiyoji kamchiliklar
ularning tashqi kо‘rinishlariga qarab baholanadi. Buning uchun о‘simliklar
rivojlanishning boshidan oxirigacha jiddiy kuzatiladi va tashqi kо‘rinishidagi
barcha о‘zgarishlar qayd etib boriladi. Ayrim oziq elementlar yetishmaganda,
о‘simlikning tashqi belgilarda о‘ziga xos о‘zgarishlar sodir bо‘lishi kо‘pgina
qishloq xujalik ekinlarida kuzatilgan. Masalan, g‘о‘zada kaliy tanqisligining
simptomlari (belgilari) hozirgi kunga qadar professor Y.I.Madraimovchalik
hech bir mutaxassis tomonidan о‘rganilmagan. Lekin ba’zi hollarda bu
о‘zgarishlar shartli harakterda bо‘lib, bitta oziq elementining yetishmasligi turli
ekinlarda turlicha namoyon bо‘lishi, shuningdek, muayyan tashqi belgining
о‘zgarishiga bir paytning о‘zida bir nechta omil sabab bо‘lishi nigohiy
tashxis imkoniyatlarini bir qadar cheklaydi. (13-jadval)
117