Page 122 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik

Barcha ammoniyli tuzlar ishqor bilan ta’sirlashganda, ammiak ajralib

chiqadi. Mochevina bunday xususiyatni namoyon etmasligi bilan ammoniyli

tuzlardan ajralib turadi.

Bariy xlorid bilan reaksiyasiga kо‘ra о‘g‘it tarkibida sulfat ioni

mavjudligini aniqlash mumkin. Kumush nitrat esa о‘g‘it tarkibida xlor yoki

fosfat kislota anioni bor-yо‘qligini kо‘rsatadi.

Kaliyli о‘g‘itlar bir-biridan asosan tashqi kо‘rinishiga kо‘ra farqlanadi.

Tomasshlak. fosforit talqoni va kalsiy sianamid suvda erimaydigan о‘g‘itlar

ichida о‘zining ranggi bilan ajralib turadi. Tomasshlak va kalsiy sianamidga

sirka kislota quyilsa, SO 2 ning ajralishi hisobiga «qaynaydi». Oq rangli, suvda

erimaidigan о‘g‘itlardan ohak ham xuddi shunday xossani namoyon qiladi.

Lakmus qog‘oz superfosfatning nordon, pretsipitatning mо‘tadil muhitga

egaligini kо‘rsatadi. Suyak talqoni chо‘g‘langan kо‘mir ustiga tashlansa,

о‘ziga xos hid chiqadi.

Kompleks о‘g‘itlarni aniqlashda ham yuqoridagi reaksiyalardan

foydalaniladi. Tarkibida nitrat tutgan kompleks о‘g‘itlar kо‘mir chо‘g‘ida

chaqnaydi, ishqor ta’sirida ammiak ajralib chiqadi. Kumush nitrat ta’sirida

eritmaning sarg‘ayishi yoki chо‘kma tushishi о‘g‘it tarkibida fosfor anioni

mavjudligidan dalolat beradi.
Sifat reaksiyalari о‘g‘itning turi, shakli va nomini aniqlash imkonini

beradi, ular tarkibidagi oziq moddalar miqdorini aniqlash uchun miqdoriy
tahlil usullari qо‘llaniladi.

Mineral о‘g‘itlar tarkibidagi oziq moddalar miqdorini aniqlash. Kimyoviy
tahlil uchun о‘g‘it namunalari tо‘g‘ri olinishi lozim. Odatda qoplangan

о‘g‘itlarning 10%idan kо‘p (maxsus moslama) yordamida, tо‘kma usulda

saqlanayotgan о‘g‘itning 5-11 joyidan namunalar olinadi. Ular yaxshilab

aralashtirilgach, 0,5-1,0 kg atrofidagi о‘g‘it ikkita quruq idishga bо‘lib

solinadi, nomlanadi va og‘zi qopqoq bilan zich berkitilib, bittasi tahlil uchun

122