Page 126 - Safarova N., Safarov B. elektron darslik

Barcha kaliyli о‘g‘itlar suvda yaxshi eriydi. О‘g‘it tarkibidagi kaliy (K 2O)

hisoblab topiladi. Tarkibida xlor tutgan о‘g‘itlar tarkibidagi kaliy miqdori

perxlorat yordamida aniqlanadi. Bunda qizdirilgan о‘g‘it sо‘rimiga xlor kislotasi

quyiladi. K va Na nint xlorli birikmalaridan iborat chо‘kma filtrlanadi va xlor

kislota qо‘shilgan spirt bilan yuviladi (natriy perxlorat erib ketadi, kaliy

perxlorat chо‘kmada qoladi), quritiladi va tortiladi.

Kaliy sulfat tarkibidagi kaliy miqdori tortma usulda aniqlanadi. Usul

pikrilamin ta’sirida kaliy dipikrilaminat hosil bо‘lishiga asoslangan bо‘lib,

chо‘kma g‘ovak tubli tigelda filtrlanadi, dipikrilaminning tо‘yingan eritmasi

bilan yuviladi, 100°S da quritiladi va tortiladi.

Xlor ionlari Mor usuli bо‘yicha kaliy xromat ishtirokida kumush nitrat

bilan titrlash asosida, Mg miqdori esa trilonometrik usulda aniqlanadi.

Kompleks о‘g‘itlar tarkibidagi azot fosfor va kaliy miqdori yuqoridagi

usullar bilan topiladi.

Gо‘ng, torf, parranda axlati va kompostlar tarkibidan azot, ba’zi hollarda

fosfor va kaliy aniqlanadi.

Azot miqdorini Iodlbauer usulida aniqlashda namuna sulfofenol kislota

bilan kuydiriladi. Kuydirish jarayonida nitrat shakldagi azot ammiak holatiga

о‘tadi. Tahlil Kyeldal apparatida haydash bilan yakunlanadi.
Saqlanayotgan gо‘ng tarkibidagi ammiak shakldagi azot miqdorini

aniqlashda I. F. Romashkevich usuli yaxshi natija beradi.
Gо‘ng tarkibidagi fosfor va kaliy miqdori ularni quruq yoki hо‘l

kuydirish yо‘li bilan aniqlanadi. Fosfor miqdori Denijye reakdiyasi bо‘yicha
kolorimetrik usulda, kaliy esa kobaltnitrit usulida aniqlanadi.

3.16. Tahlilning zamonaviy usullari

Ma’lumki, suvli sо‘rimning quruq qoldig‘i, kation-anion tarkibi,

tuproqlarning kation almashinuv sig‘imi, rN kabilar agrokime va

tuproqshunoslikda yuz yillar davomida mashaqqatli usullar asosida bajarilar edi.

126